Την Παρασκευή 5 και το Σάββατο 6 Μαΐου θα διεξαχθεί ένα σημαντικό Πανελλήνιο Συνέδριο στην Αγριά Βόλου (Vallis Resort) με θέμα τα αρωματικά φυτά και τα βότανα από την αρχαιότητα έως σήμερα. Κεντρικός σκοπός του συνεδρίου είναι η ανάδειξη της χρησιμότητας των βοτάνων στην ιατρική, την διατροφή, την υγεία την ευεξία, την εκπαίδευση καθώς και στις νέες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης που μπορούν να προσφέρουν τα βότανα του Πηλίου και της Όθρυος. Παράλληλα σε συνέδριο θα μελετηθούν επιστημονικά ζητήματα που σχετίζονται με τα βότανα τόσο στον τομέα της ιστορίας των επιστημών, στην εκπαίδευση, στην λαογραφία και την τοπική ιστορία.
Το συνέδριο διοργανώνεται από τους φορείς: «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου & Αρχαιολογικών Χώρων Μαγνησίας & Σποράδων», την «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού, το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τοξικολογίας Τμήματος Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το Επιμελητήριο Μαγνησίας, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας, την Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Ειδικότερα το συνέδριο εντάσσεται παράλληλα σε ένα κύκλο δράσεων και εκδηλώσεων για τα βότανα της Μαγνησίας στο πλαίσιο του θεματικού έτους «Μάγνητες και ο πολιτισμός των γεύσεων» του φορέα «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος & Αλμυρού που για το 2017 εξέδωσε ένα περίτεχνο ημερολόγιο – έκδοση σε συνεργασία με τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα.
Η σύμπραξη δε επτά φορέων της Μαγνησία δείχνει την σημαντικότητα του εγχειρήματος ενός συνεδρίου που αποτελείται από σημαντικούς επιστήμονες και ιδιαίτερες θεματικές ενότητες που αφορούν τα αρωματικά φυτά και βότανα.
Το συνέδριο θα ξεκινήσει την Παρασκευή στις 17:30 μ.μ. με τις εγγραφές ενώ στη συνέχεια την ενότητα των χαιρετισμών και εισαγωγικών τοποθετήσεων θα συντονίζει ο Ηλίας Κουτσερής δημοσιογράφος, μέλος του σωματείου: Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου. Η θεματική του συνεδρίου την Παρασκευή αφορά την βοτανική στην αρχαιότητα με εισηγήσεις της Αργυρούλας Δουλγέρη – Ιντζεσίλογλου, Δρ Αρχαιολόγος με θέμα «Το Πήλιον του Κενταύρου Χείρωνα και των Ηρώων Μαθητών του», την εισήγηση της Ελισάβετ Νικολάου, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας που θέμα «Μάγισσες στην αρχαία Θεσσαλία. Μύθος ή Πραγματικότητα;», την εισήγηση του Αγαμέμνων Τσελίκα, Προϊστάμενος του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης με θέμα «Τετράγλωσσα βοτανολογικά λεξικά και το πρόβλημα μελέτης τους» και θα ολοκληρωθεί με την εισήγηση της Βασιλικής Αδρύμη-Σισμάνη, Δρ Αρχαιολόγος με θέμα «Η βιοτεχνία των αρωματικών ελαίων και οι πρακτικές χρήσεις τους στο ανάκτορο της Ιωλκού».
Η πρώτη θεματική του Σαββάτου 6 Μαΐου που θα ξεκινήσει στις 9:30 π.μ. αφορά την βοτανική στα νεώτερα χρόνια με την εισήγηση της Δρ Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, με θέμα «Τα βότανα στην παραδοσιακή θεραπευτική: Φάρμακα και φαρμάκια», του Δρ Αλέξανδρου Καπανιάρη, Οργανωτικός Γραμματέας «Μαγνήτων Κιβωτός» με θέμα «Επιστημονικές καταγραφές βοτάνων: Από τον Θεόφραστο στο έργο Flora Greaca» και θα ολοκληρωθεί με Skype Session με την Λίλα ντε Τσάβες, Lila de Chaves, Εθνολόγος , συνεργάτης Μουσείου Μπενάκη, Πρόεδρος Η&Μ (Heritage & Museums) με θέμα «Η χρήση των βοτάνων στις βαφές υφασμάτων από την αρχαιότητα έως σήμερα». Η δεύτερη θεματική ενότητα του Σαββάτου αφορά τα αρωματικά φυτά και βότανα στην βιομηχανία φαρμάκων, τροφίμων και καλλυντικών και περιλαμβάνει την εισήγηση του Νικόλα Κόλμαν, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων Galenica A.E. με θέμα «Συμπλήρωμα διατροφής από βότανα», του Αλέξιου - Λέανδρου Σκαλτσούνης, Καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων με θέμα «Φαρμακευτικές χρήσεις των φυτών», της Δρ. Αικατερίνη Γρηγοριάδου, Γεωπόνος – Βιοτεχνολόγος με θέμα «Δημιουργία προϊόντων ΑΦΦ υψηλής προστιθέμενης αξίας – Διάθεση στις διεθνείς αγορές, του», του Μανώλη Μάνου, Βοτανολόγος, Ιατρός Bsc(hons) Herbal Medicine με θέμα «Βοτανική Ιατρική, η παραδοσιακή, ιατρική του δυτικού κόσμου και η θεραπευτική χρήση των βοτάνων».
Η επόμενη θεαματική ενότητα του συνεδρίου αφορά τις καλλιέργειες και καλές πρακτικές στο χώρο των αρωματικών φυτών και βοτάνων του και περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του Χρήστου Μπέσα, Οικονομολόγου, Καλλιεργητή αρωματικών φυτών με θέμα «Εξαγωγές αρωματικών φυτών: Η εμπειρία της Μαγνησίας», του Χρήστου Λύκα, Λέκτορα Ανθοκομίας Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με θέμα «Προσυλλεκτική και μετασυλλεκτική επεξεργασία των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών», του Χαράλαμπου Αραμπατζή, Τεχν. Γεωπόνος-Βιοκαλλιεργητής Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών με θέμα «Καλλιέργεια και καλές πρακτικές αρωματικών φυτών στην Μαγνησία».
Η επόμενη ενότητα του συνεδρίου αφορά τα βότανα του Πηλίου και τις τουριστικές και αναπτυξιακές διαστάσεις με εισηγητές και εισηγήτριες του Γεώργιου Ζαφείρη Πρόεδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας με θέμα «Τα βότανα του Πηλίου και οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού», της Θέκλας Καμμένου Εκπρόσωπου Επιμελητηρίου Μαγνησίας ,Ιδιοκτήτρια τουριστικού Γραφείου, Four Ways Travel με θέμα «Pelion Botanic Tours ».
Η επόμενη θεματική ενότητα αφορά τα βότανα στην εκπαιδευτική διαδικασία με τις εισηγήσεις του Άγγελου Παπαϊωάννου, Γεωπόνου – Περιβαλλοντολόγου, Πρώην Υπεύθυνου ΚΠΕ Μακρινίτσας με θέμα «Ξενάγηση Γνωριμίας με τα Χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες Βοτάνων του Πηλίου, της Γραμματής Μακέλη, Εκπαιδευτικού, Υπεύθυνης Κ.Π.Ε. Μακρινίτσας με θέμα «Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Κ.Π.Ε. Μακρινίτσας ‘Βότανα: Υγεία, Ευεξία, Ομορφιά» και της Όλγας Αντωνίου, Πρόεδρου της Π.Ε.ΕΚ.Π.Ε. Μαγνησίας με θέμα «Υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος για τα βότανα στο δημοτικό σχολείο».
Η τελευταία ενότητα του συνεδρίου αφορά την υγεία, την διατροφή και τα αρωματικά φυτά και βότανα με εισηγήσεις του Δημήτριου Κουρέτα, Καθηγητή Φυσιολογίας Ζωικών οργανισμών – Τοξικολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με θέμα «Προσωπική Διατροφή βασισμένη σε συνδυασμό φαρμακευτικών φυτών μετά από μέτρηση της αντιοξειδωτικής δράσης στο αίμα» και της Διαμάντως Λάζαρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Φαρμακογνωσίας, Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ με θέμα «Ο ρόλος των Ελληνικών αρωματικών –φαρμακευτικών φυτών στην υγεία και την ευεξία».
Το συνέδριο θα ολοκληρωθεί με τις παράλληλες δράσεις που ξεκινούν στις 19:00 με την παρουσίαση της έκδοσης «Τρώμε και ομορφαίνουμε» των εκδόσεων «ΑΡΜΟΣ» από τους συγγραφείς Δημήτριο Κουρέτα και Ηλία Μαμαλάκη την οποία συντονίζει η Κερασία Μπαρτζιώκα Εκπαιδευτικός, Μουσειοπαιδαγωγός. Επίσης την Κυριακή 7 Μαΐου προαιρετικά για όσους ενδιαφερθούν θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη στη Μακρινίτσα και στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας.
Στους συντελεστές του συνεδρίου περιλαμβάνονται στην οργανωτική επιτροπή η Κερασία Μπαρτζιώκα (Πρόεδρος), ο Νίκος Τσούκας, η Όλγα Χαμούλια, ο Γεώργιος Χάρλας, ο Γραμματή Μακέλη, ο Νικόλαος Αγγελόπουλος, η Σοφία Κανταράκη, η Αποστολία Μπέκα, ο Αντώνιος Αντωνίου, η Κυριακή Δανιηλίδου, η Φωτεινή Παπαγγελή, ο Αντώνιος Πλαγεράς, η Μένη Θεοδώρου (μέλη).
Η επιστημονική επιτροπή απαρτίζεται από την Δρ Βασιλική Αδρύμη-Σισμάνη, την Δρ Αργυρούλα Δουλγέρη-Ιντζεσίλογλου, τον Δρ Αλέξανδρο Καπανιάρη, τον Δρ Δημήτριο Κουρέτα και την Δρ Αννίτα Πρασσά. Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου μπορείτε να το αναζητήσετε στην διεύθυνση: https://www.facebook.com/magnitonkivotos/posts/787584501409077 ενώ πληροφορίες από την κ. Κερασία Μπαρτζιώκα, τηλέφωνο: 6932225382, e mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..
Γιάτρευαν πληγές με βότανα Πηλίου οι ήρωες του Τρωικού πολέμου
Σημαντικές εισηγήσεις στο πανελλήνιο συνέδριο για τα βότανα – Εξαγωγές στην Αμερική και προοπτικές ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού
Οι σημαντικές προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης της Μαγνησίας με εφόδιο τα 3.000 και πλέον βότανα του Πηλίου και της Όθρυος υπογραμμίστηκαν στο πανελλήνιο συνέδριο με θέμα τα αρωματικά φυτά και βότανα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, που ολοκληρώθηκε χθες στο ξενοδοχείο Valis στην Αγριά, με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων. Σημαντικές εισηγήσεις αναπτύχθηκαν στη διάρκεια του συνεδρίου, μέσω των οποίων αναδείχθηκε η μορφή του Κένταυρου Χείρωνα και η πανάρχαια γνώση των βοτάνων, που θεράπευαν τις πληγές των πρωταγωνιστών του Τρωικού πολέμου και αποτελούν μέχρι σήμερα πόλο έλξης για ομάδες ξένων τουριστών, καθώς επίσης και οι εξαγωγικές προσπάθειες που έχουν αναπτυχθεί.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Σημαντικά στοιχεία για τη γνώση και χρήση των βοτάνων κατά την αρχαιότητα και τη χρήση τους για την ίαση των πληγών στο πεδίο της μάχης παρέθεσε στην εισήγησή της η Δρ. αρχαιολόγος Αργυρούλα Δουλγέρη – Ιντζεσίλογλου, επίτιμη προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, η οποία επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι το όνομα της μητέρας του Κενταύρου Χείρωνα, Φιλύρα, παραπέμπει στη γνωστή φλαμουριά. Ο ίδιος ήταν γνώστης της ιατρικής και κυρίως της βοτανολογίας, της κυνηγετικής και παράλληλα παιδαγωγός πολλών γνωστών ηρώων, με πρώτο τον Ιάσονα, το όνομα του οποίου προέρχεται από το ρήμα «ιώμαι» που σημαίνει «θεραπεύω» και το ουσιαστικό «ίασις» που σημαίνει «θεραπεία».
Επίσης ο Ασκληπιός, θεός της Ιατρικής, ήταν από τους πιο σημαντικούς μαθητές του Κένταυρου Χείρωνα. Οι γιοί του Ασκληπιού Μαχάων και Ποδαλείριος, ιατροί και οι ίδιοι, αναφέρονται στην Ιλιάδα του Ομήρου ως αρχηγοί του εκστρατευτικού σώματος της περιοχής της Τρίκκης που συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο. Αρκετά συχνά καλούνται να ασκήσουν την ιατρική θεραπεύοντας τα τραύματα των συμπολεμιστών τους με βότανα, τα οποία, μάλιστα, είχε δώσει ο Χείρων στον Ασκληπιό.
Ο πιο φημισμένος μαθητής του Χείρωνα ήταν ο Αχιλλέας, γιός του Πηλέα και της Θέτιδος. Ο Πηλέας εμπιστεύτηκε στον Χείρωνα την ανατροφή του Αχιλλέα, ο οποίος χάρη στις σοφές διδαχές του δασκάλου του, άσκησε το σώμα και το πνεύμα του για να γίνει αργότερα ο μεγαλύτερος ήρωας του Τρωικού πολέμου.
Το δόρυ του Αχιλλέα ήταν κατασκευασμένο από ξύλο του δέντρου μελία ή φράξο από το Πήλιο, ενώ σύμφωνα με το μύθο από το ίδιο ξύλο ήταν κατασκευασμένο και το ρόπαλο του Ηρακλή. Ο Αχιλλέας, επίσης, μύησε και τον φίλο του Πάτροκλο στα μυστικά της ίασης με βότανα που διδάχτηκε από τον Χείρωνα, ενώ στη διάρκεια του Τρωικού πολέμου ασκούσε την ιατρική, για να γιατρεύει τις πληγές των τραυματισμένων συμπολεμιστών του.
Πηγή έμπνευσης ο μύθος
Οι μύθοι του Πηλίου αποτελούν μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης για αρκετούς ξένους τουρίστες, οι οποίοι επιχειρούν να ακολουθήσουν τα χνάρια του Κενταύρου Χείρωνα, ιχνηλατώντας τα βότανα του Πηλίου. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε οργανωμένη μορφή, προκειμένου να αποτελέσει το Πήλιο πόλο έλξης για μεγαλύτερο αριθμό Ελλήνων και ξένων τουριστών, όπως υπογράμμισε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας, Γιώργος Ζαφείρης, εκ των ομιλητών του συνεδρίου.
Παράλληλα, ο ίδιος αναφέρθηκε στις εναλλακτικές δράσεις που κερδίζουν διαρκώς έδαφος, όπως, για παράδειγμα η γιόγκα, που προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών ομάδων επισκεπτών από το εξωτερικό. Όσοι ασχολούνται με τη γιόγκα, τον διαλογισμό και την ευεξία, είναι λάτρεις της υγιεινής διατροφής και ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τη χρήση βοτάνων και αρωματικών. Κατά συνέπεια, είναι προφανή τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν για τον τουρισμό, εφόσον αποκτήσουν οργανωμένη μορφή και προωθηθούν ακόμη περισσότερο οι συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Από την Όθρυ στις ΗΠΑ
Τον εξαγωγικό ρόλο που μπορούν να παίξουν τα βότανα στην τοπική οικονομία υπογράμμισε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Επιμελητήριου Μαγνησίας, Αριστοτέλης Μπασδάνης. Ο ίδιος τόνισε ότι πρέπει να αναληφθεί πρωτοβουλία ώστε το Πήλιο να αναδειχθεί ως έδρα συνεδρίων του θεματικού αντικειμένου των αρωματικών φυτών και βοτάνων, στον χαιρετισμό του κατά την έναρξη των εργασιών του πανελλήνιου συνεδρίου για τα αρωματικά φυτά και βότανα που συνδιοργάνωσε ο φορέας με το Σωματείο «Φίλοι Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου και Αρχαιολογικών χώρων Μαγνησίας και Σποράδων» και άλλους φορείς στην Αγριά.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Μαγνησίας τόνισε ακόμη ότι τα βότανα από τον Όθρυ αυτή τη στιγμή εξάγονται με μεγάλη επιτυχία σε μεγάλα σούπερ μάρκετ της Αμερικής και του Καναδά, ενώ συνεχάρη την πρόεδρο του Σωματείου κ. Μπαρτζιώκα για την πρωτοβουλία του συνεδρίου. Ο ίδιος σημείωσε ότι « πρωταρχικός στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που αδυνατούν να προβάλλουν τα προϊόντα τους στις αγορές του εξωτερικού».
Ευεργετικές ιδιότητες
Με αφορμή το συνέδριο για τα αρωματικά βότανα και φυτά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραθέτουμε τις ευεργετικές ιδιότητες ορισμένων βοτάνων από τα χιλιάδες είδη που συνθέτουν την πλούσια χλωρίδα του Πηλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Το αγριόσκορδο θεωρείται ευεργετικό για χοληστερίνη, πίεση, τριγλυκερίδια. Η αγριάδα για πέτρα στα νεφρά, ουρικό οξύ, η αψιθιά για ζαλάδες, αδυνάτισμα, διάρροια, στομαχόπονο, τη χολή και το ήπαρ. Η βαλεριάνα έχει ηρεμιστική δράση και θεωρείται για αϋπνίες, νεύρα, πονοκέφαλο, καούρες του στομαχιού.
Το δενδρολίβανο συνιστάται για άσθμα, βήχα, γρίπη, κοκίτη, πυρετό, ζαλάδες, ημικρανίες, βρογχίτιδα, πέτρα στη χολή, αρθρίτιδα, κολίτιδα, ρευματισμούς, ενώ το δίκταμο, που έχει διουρητική δράση, θεωρείται ευεργετικό για στομαχόπονο και εντερικά. Το θρούμπι θεωρείται ευεργετικό για στομάχι, αϋπνίες, αρθρίτιδα, ρευματισμούς, νεφρά και το θυμάρι για άσθμα, βήχα, πίεση, κυκλοφορικό.
Το κάρδαμο περιέχει βιταμίνες, ιώδιο, σίδηρο, ασβέστιο, είναι καρδιoτoνωτικό, καθαρίζει το αίμα και αφαιρεί φακίδες και πανάδες. Ο κράταγος θεωρείται φυσικό καρδιοτονωτικό και θεωρείται ευεργετικός για πίεση, καρδιά, κυκλοφορικό, χοληστερίνη, ζάχαρο, προστάτη.
Το μελισσόχορτο είναι διεγερτικό, τονωτικό για την καρδιά, η πασιφλώρα έχει καταπραϋντική και ηρεμιστική δράση , το ταραξάκο είναι κατάλληλο για καούρες του στομαχιού, αρθριτικά, ρευματισμούς, ρευματοπόνους, τονώνει τη λειτουργία του συκωτιού και των εντέρων.
Το φλισκούνι έχει ευεργετική επίδραση σε βήχα, πονόλαιμο, γρίπη, πυρετό, αμυγδαλές, ο μάραθος ενδείκνυται για πέτρα στη χολή, βήχα, γρίπη, άσθμα και την μαγειρική, το σπαθόλαδο για έλκος στομαχιού και πληγές, ενώ το αγριμόνιο είναι κατάλληλο για πέτρες στα νεφρά, συκώτι, κολικούς, αιμορροΐδες, βήχα, φαρυγγίτιδα και λαρυγγίτιδα.
Τα βότανα και τα αρωματικά του Πηλίου είναι αμέτρητα και η σημασία τους τεράστια. Συνθέτουν έναν πολύχρωμο κόσμο με πολυεπίπεδη σημασία, που δίνει προοπτικές εξέλιξης και επαγγελματικής δράσης, ειδικά στις εποχές που διανύουμε.
Διαχρονική γνώση βοτάνων
Η γνώση των βοτάνων μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, ενώ όπως αναφέρεται στο βιβλίο της αξέχαστης συγγραφέως Αποστολίας Νάνου – Σκοτεινιώτη με τίτλο « Η Μακρινίτσα», τα βότανα του Πηλίου κατείχαν ξεχωριστή θέση στην καθημερινότητα των παλαιότερων.
«Για το κρύωμα συνιστούσαν ζεστά αφεψήματα, χαμόμηλο, τσάι, τίλιο, φασκόμηλο, ακόμη βεντούζες και κατάκλιση. Για τον βήχα να πιεις βρασμένα κουκούτσια κυδωνιών ή σαλέπι. Για τις εντερικές παθήσεις συνιστούσαν λαπά από ρύζι και ζουμί από ρόιδο. Για τον κοιλόπονο έβραζαν πολλά μυριστικά μαζί με νερό, κανέλλα, μοσχοκάρφια, μέντα, μολόχα, έριχναν και κονιάκ, και το έπιναν ζεστό. Για τα κοψίματα ιδανικό φάρμακο θεωρούσαν τον αγριόδυοσμο όπως και την πικροδιαλέτα. Την πικροδιαλέτα τη δίνανε στα παιδιά για δυναμωτικό όπως και τα μπουμπούκια της καρυδιάς. Τα έβραζαν και τα έπιναν όπως το τσάι. Για κάθε είδος χτύπημα ή στραμπούληγμα (εξάρθρωμα) ή νευροκαβαλίκεμα, που είναι λαϊκός όρος, συνιστούσαν για ανακουφιστικό το κρεμμύδι. Κοπάνιζαν ωμά πολλά κρεμμύδια, τα έριχναν αλάτι και τα έβαζαν επάνω στο μέρος που πονούσε. Για τους διάφορους όγκους μικρούς και μεγάλους δίνουν σκορπίδι. Το σκορπίδι το δίνουν με λίγο μέλι και για τις μαγουλάδες. Για τα ελαφρά κρυολογήματα πρώτο φάρμακο είχαν το σινάπι ή ένα καμένο κεραμίδι ή πέτρα που έβαζαν πάνω στον πόνο. Το 1917-18 η γρίπη θέριζε τον κόσμο, την αντιμετώπιζαν με βρασμένο λιναρόσπορο, τον λεγόμενο λαπά. Έβαζαν ζεστά επιθέματα λιναρόσπορου σ’ όλο το σώμα. Για τον πονόματο έδιναν το απόσταγμα σαμπούκου δηλ. αγριοφρουσκλιάς και μαγιάτικου τριαντάφυλλου», όπως έγραψε η συγγραφέας στις σελίδες του ίδιου βιβλίου.