Εφ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 25.3.2017
Αν σας έλεγα ότι υπάρχει στην Ελλάδα ένα χωριό με μηδενική ανεργία, μηδενική εγκληματικότητα, με μέση ηλικία των κατοίκων του τα 40 χρόνια, όπου ο πιο φτωχός βγάζει 2.500 ευρώ τον μήνα, ενώ υπάρχουν μερικοί που βγάζουν 150.000 ευρώ τον χρόνο, θα με πιστεύατε; Και όμως είναι αλήθεια. Η ιστορία είναι λίγο παλαιά, αλλά βρέθηκε ξανά στην επικαιρότητα πρόσφατα και πιστεύω ότι μπορεί να μας δώσει μια νότα αισιοδοξίας στην καθημερινή μιζέρια που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Μπορεί όμως ακόμα να μας δείξει τον δρόμο για την πολυπόθητη ανάπτυξη και τη σωστή εκμετάλλευση των ευκαιριών και του φυσικού πλούτου της χώρας μας.
Το μικρό ορεινό χωριό της Μαγνησίας λέγεται Ανάβρα και βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων, σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από την κοντινότερη κωμόπολη τον Αλμυρό και 83 χιλιόμετρα από τον Βόλο. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, μαράζωνε με περίπου 300 κατοίκους και 30.000 αγελάδες, χοίρους και πρόβατα που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στους λασπωμένους δρόμους του χωριού. Δίκτυο ύδρευσης δεν υπήρχε. Ανθρωποι και ζώα έπιναν νερό από το ίδιο μέρος. Λάσπες τον χειμώνα και σκόνη το καλοκαίρι. Ασφαλτος δεν υπήρχε πουθενά, ούτε στο χωριό αλλά ούτε και σύνδεση με τους δήμους της περιοχής. Τότε ανέλαβε τα ηνία της κοινότητας ένας Αθηναίος που γύρισε στο χωριό του μετά τη συνταξιοδότησή του, ο Δημήτρης Τσουκαλάς.
Σήμερα, το χωριό έχει 700 κατοίκους, ασφαλτοστρωμένους και πέτρινους δρόμους, πλατείες με κρήνες, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, ιατρείο, διώροφο κλειστό χώρο στάθμευσης για 60 οχήματα, δύο αίθουσες εκδηλώσεων για 100 και 300 άτομα, γήπεδο ποδοσφαίρου και μπάσκετ, κλειστό γυμναστήριο εξοπλισμένο με σύγχρονα συστήματα άσκησης, τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα τα οποία στεγάζουν τα ζώα τον χειμώνα, πρότυπο σφαγείο που θυμίζει χειρουργείο, πιστοποιημένο με ISO, αιολικό πάρκο με 20 γεννήτριες, λαογραφικό μουσείο και ένα περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο 240 στρεμμάτων!
Το χωριό εισπράττει ετησίως 100.000 ευρώ από τη ΔΕΗ για το αιολικό πάρκο και υψηλότερες επιδοτήσεις, καθώς και υψηλότερες τιμές για τη βιολογική κτηνοτροφία του. Ετσι μπορεί να εξασφαλίζει φτηνότερο ρεύμα για τους κατοίκους αλλά και να καλύπτει όλα τα έξοδα (διαμονή κ.λπ.) για τους δασκάλους και τον γιατρό ώστε να τους έχει μόνιμα στο χωριό. Μπορώ να γράψω ακόμα πολλά, αλλά πιστεύω ότι σας έχω δώσει μια ικανοποιητική εικόνα από ένα πρότυπο χωριό. Μια αναζήτηση στο Google θα σας δώσει πολλές λεπτομέρειες. Σας συστήνω την ομιλία του Δημήτρη Τσουκαλά στο TEDx που βρίσκεται στο https://youtu.be/yraCtUo9N6E
Πάμε τώρα στο ουσιαστικό ερώτημα. Πώς υλοποιήθηκαν τα έργα αυτά, που βελτίωσαν σημαντικά τη ζωή των κατοίκων της Ανάβρας; Πρώτα η όρεξη και η πρωτοβουλία του κ. Τσουκαλά, να βελτιώσει τη ζωή των συγχωριανών του. Σημαντική βοήθεια στο έργο του προσέφερε εθελοντικά η σύζυγός του κα. Μάχη Καραλή, αρχιτέκτων και καθηγήτρια του ΕΜΠ, η οποία εκπόνησε τις αρχιτεκτονικές μελέτες. Τέλος, μια κοινοτική υπάλληλος, «πανάξια» όπως τη χαρακτηρίζει ο κ. Τσουκαλάς, η οποία έκανε όλη τη γραμματειακή υποστήριξη για τα έργα.
Καλή είναι η φιλότιμη προσπάθεια των πρωταγωνιστών, αλλά δυστυχώς για να γίνουν έργα χρειάζονται και χρήματα. Αξίζει να θυμηθούμε τη χαρακτηριστική ρήση του Δημοσθένη (384-322 π.Χ.) στον Α΄ Ολυνθιακό λόγο του: «δει δη χρημάτων, ω Ανδρες Αθηναίοι, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων». Πράγματι, χωρίς χρήματα δεν μπορεί να γίνει τίποτε. Πού λοιπόν βρέθηκαν τα χρήματα; Σύμφωνα με τον κ. Τσουκαλά, «λεφτά υπάρχουν» ή, όπως το διόρθωσε, «λεφτά υπήρχαν»! Τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Στήριξης. Απορρόφησε και το τελευταίο ευρώ που μπορούσε από όλα τα προγράμματα, καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του. Αυτό είναι ένα σημαντικό μάθημα. Από την εποχή των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων της δεκαετίας του ’80, δεν νομίζω ότι ποτέ απορροφήσαμε πλήρως τα Κοινοτικά Κονδύλια, τα οποία διετίθεντο για τη χώρα μας. Και όμως, μια μικρή κοινότητα μας αποδεικνύει ότι μπορούμε. Δεν είναι του παρόντος να σχολιάσω την ανικανότητά μας να απορροφήσουμε πλήρως τα κονδύλια που τόσο πλουσιοπάροχα μας παρέχει η Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) για να αναπτύξουμε τη χώρα μας. Ισως μελλοντικά να γράψω κάτι για το θέμα, γιατί και στην περίπτωση αυτή υπεισέρχεται και πάλι η «λαμογιά», που δημιουργεί καθυστερήσεις και στρεβλώσεις.
Θέλω όμως να επισημάνω ένα άλλο θέμα που έχει σχέση με την Ε.Ε. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα «Τι πιστεύουν οι Ελληνες το 2017» της διαΝΕΟσις, που παρουσιάστηκε στο Delphi Forum, 6 στους 10 Ελληνες θεωρούν ότι από τη συμμετοχή της Ελλάδος στην Ε.Ε. περισσότερο ωφελημένη είναι η Ε.Ε.! Και δεν είναι μόνο αυτό: 8 στους 10 αγρότες πιστεύουν ότι από τη συμμετοχή της Ελλάδος στην Ε.Ε. περισσότερο ωφελημένη είναι η Ε.Ε.! Εδώ πλέον η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Ολα τα τελευταία χρόνια οι αγρότες μας ζουν πλουσιοπάροχα με τις επιδοτήσεις, αλλά το 80% πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι που μας δίνουν τα χρήματα είναι πιο ωφελημένοι από αυτούς που τα παίρνουν. Μετά απορούμε για την κατάσταση που βρισκόμαστε. Μόνο από τα δύο αυτά ευρήματα, αποδεικνύεται περίτρανα η πλήρης άγνοια της πραγματικότητας σε πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Θα κλείσω με ένα άλλο εύρημα της έρευνας το οποίο δείχνει την ευθύνη των πολιτικών και των δημοσιογράφων στην ενημέρωση του κοινού. Το 49% των Ελλήνων πιστεύει πως η Ελλάδα ζημιώθηκε από τη συμμετοχή της στην Ε.Ε. στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας. Οταν καθημερινά ο πολίτης ακούει από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο για τους «κακούς» δανειστές που θέλουν να μας πάρουν τον πλούτο μας για ένα κομμάτι ψωμί, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ζημιωθήκαμε από τη συμμετοχή μας στην Ε.Ε. Ξεχνάει πώς ήταν η Ελλάδα, χωρίς οδικό δίκτυο, χωρίς μετρό και δίχως υποδομές.
Ας δούμε όμως και ένα άλλο σημαντικό θέμα από την εξέλιξη της Ανάβρας. Σύμφωνα με τον κ. Τσουκαλά, στην αρχή οι κάτοικοι τον έβλεπαν με δυσπιστία και είχαν σημαντικές αντιστάσεις στις αλλαγές. Χρειάστηκαν 23 κοινοτικές συνελεύσεις για να τους πείσει ότι τα ζώα πρέπει να βγουν έξω από το χωριό. Αυτή είναι μια γενικότερη παθογένεια που έχουμε στην Ελλάδα. Κανένας δεν θέλει να αλλάξει τίποτα. Θυμηθείτε τους κατοίκους του Ψυχικού που διαδήλωναν για να μη γίνει η υπογειοποίηση της Λεωφόρου Κηφισίας στον Φάρο. Σήμερα, αν τους προτείνετε να κλείσει αυτή η διάβαση, θα διαδηλώνουν να μην κλείσει. Θυμηθείτε, ακόμα, αυτούς που φύτευαν δένδρα στην Αττική Οδό για να εμποδίσουν την κατασκευή της. Χωρίς την Αττική Οδό η ζωή όλων των κατοίκων της Αττικής θα ήταν κόλαση. Είναι άπειρα τα παραδείγματα αντίστασης στις αλλαγές, οι οποίες τελικά αποδείχθηκαν εξαιρετικά ωφέλιμες, αλλά εμείς εξακολουθούμε να μην αντιλαμβανόμαστε ότι ζούμε σε έναν κόσμο ο οποίος αλλάζει καθημερινά.
Το τελευταίο θέμα που θέλω να αναδείξω είναι το αιολικό πάρκο του χωριού. Προσφέρει στην Ανάβρα 100.000 ευρώ κάθε χρόνο. Δυστυχώς, στην πατρίδα μας, όπου διαθέτουμε σε αφθονία τις καλύτερες ανανεώσιμες πήγες ενέργειας –ήλιο και αέρα–, ακόμα πολεμάμε τόσο τα αιολικά όσο και τα φωτοβολταϊκά πάρκα. Παντού εμφανίζονται «κινήσεις» πολιτών που αντιστέκονται με λύσσα στην καθαρή ενέργεια και προτιμούν τη χρήση των παραδοσιακών μεθόδων που μολύνουν την ατμόσφαιρα. Αλήθεια, ποιος μας καταράστηκε να συμπεριφερόμαστε αυτοκαταστροφικά;
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
Διαβάστε το άρθρο εδώ