ΕΦ. ΜΑΓΝΗΣΙΑ, Σεπτ 2021
Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας (βλέπε ΝΕΑ, 28/7/21) τα επόμενα επτά χρόνια οι διαθέσιμοι για την Ελλάδα συνολικοί πόροι προερχόμενοι από ΕΣΑΑ, (Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας) Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και Κοινοτικής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) ανέρχονται περίπου σε 77 δισ. Ευρώ. Εξαιρώντας την συμβολή της ΚΑΠ, οι υπόλοιποι κοινοτικοί, ως επί το πολύ, πόροι δίνουν την δυνατότητα στην Ελλάδα για ένα άνευ προηγουμένου μετασχηματισμό. Ταυτόχρονα, επιβάλλουν και την υποχρέωση στην Ελλάδα να μην κατασπαταλήσει και αυτή την ευκαιρία που της δίνεται. Το παρόν σημείωμα σκιαγραφεί ορισμένες ιδέες-προτάσεις σχετικές με τις δυνητικές εφαρμογές τόσο του ΕΣΑΑ όσο και του νέου Εταιρικού Συμφώνου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2021-27, που με τον πακτωλό χρηματοδοτικών ενισχύσεων για την χώρα, μπορούν να προσφέρουν σημαντική βελτίωση και στις υποδομές, πρωταρχικά, των μεταφορών της Μαγνησίας που είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία της οικονομικής ζωής της περιοχής. Επίσης στους τομείς ανθρώπινου δυναμικού και χωρικών επενδύσεων προσφέρεται η ευκαιρία αντιμετώπισης των χρόνιων ελλείψεων στην ιατρική περίθαλψη του νομού και στην κατασκευή Δικαστικού Μεγάρου. Το επικαιροποιημένο ΕΣΠΑ, συνολικής δαπάνης περίπου 21 δισ. Ευρώ, προβλέπει την ενίσχυση πέντε Ευρωπαϊκών στόχων, όπως: α. Καινοτόμο και έξυπνο μετασχηματισμό, β. Ενεργειακή μετάβαση και τις πράσινες και γαλάζιες επενδύσεις, γ. Υποδομές μεταφορών, δ. Ανθρώπινο δυναμικό και ε. Χωρικές επενδύσεις. Από την συνολική δαπάνη των 21 δισ. Ευρώ, το ποσόν των 8.066 εκατ. Ευρώ έχει κατανεμηθεί για την ενίσχυση 13 Περιφερειακών Προγραμμάτων, με το μερίδιο της Θεσσαλίας να ανέρχεται σε 553 εκατ. Ευρώ. Οι ιδέες-προτάσεις που ακολουθούν είναι απόλυτα συμβατές με τους προαναφερθέντες Ευρωπαϊκούς στόχους και προσφέρονται στο τραπέζι της δημόσιας διαβούλευσης για περαιτέρω επεξεργασία και ανάλυση και, εφόσον γίνουν αποδεκτές, πιθανή υιοθέτηση τους. Για παράδειγμα, η Μαγνησία έχει έλλειψη επαρκών κατάλληλων προσβάσεων στο εθνικό συγκοινωνιακό δίκτυο, με την εξαίρεση ίσως λεωφορειακών συνδέσεων και επίσης το υπάρχον οδικό δίκτυο εντός του νομού χωλαίνει σοβαρά στον ορεινό όγκο του Πηλίου. Εκεί ο δρόμος προς Πορταριά, λόγω στενότητας, παρουσιάζει συχνά μεγάλα προβλήματα συμφόρησης και εξαιτίας της πυκνής δόμησης δεν επιδέχεται σημαντικές επεμβάσεις για τυχόν διαπλατύνσεις. Παρόμοια και χειρότερη κατάσταση επικρατεί στην Ζαγορά, όπου επίσης παρουσιάζονται και κατολισθήσεις.Το ίδιο παρατηρείται σε διάφορα σημείαστο τμήμα Μηλεών-Κισσού, ενώ τα προβλήματα που απορρέουν από την μη αποπεράτωση του περιφερειακού Βόλου είναι γνωστά. Από πλευράς σιδηροδρόμων, η μόνη πλέον μονή γραμμή προς Λάρισα που έχει απομείνει από το έργο του Εβαρίστο Ντε Κίρικο, αποτελεί και την μοναδική πρόσβαση του νομού στο εθνικό δίκτυο. Η πράξη έχει καταδείξει ότι η γραμμή αυτή είναι ανεπαρκής όχι μόνο για επιβατική κίνηση αλλά απουσιάζει εντελώς και από την εξυπηρέτηση των αναγκών του λιμανιού και της βιομηχανίας. Όσον αφορά την επιβατική κίνηση για την Αθήνα, οι διακινούμενοι έχουν προ πολλού ψηφίσει και έχουν προτιμήσει την εναλλακτική λύση του λεωφορείου που προσφέρει καλύτερη εξυπηρέτηση και ταχύτερη πρόσβαση. Αναφορικά με την εμπορική κίνηση, είναι προφανές πως αν επιθυμούμε το λιμάνι του Βόλου να διαδραματίσει έναν αξιόλογο ρόλο στην τοπική και εθνική οικονομία, πρέπει να διαθέτει και τις απαραίτητες υποδομές, ώστε να εξυπηρετεί και την διακίνηση λ.χ. εμπορευματοκιβωτίων (containers) που χαρακτηρίζουν τις σημερινές διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές. Το ίδιο ισχύει και για τις βιομηχανικές περιοχές Βόλου και Αλμυρού που δεν διαθέτουν σιδηροδρομική εξυπηρέτηση, πράγμα που δυσχεραίνει τις λειτουργίες τους και, με την χρήση φορτηγών, επιβαρύνουν το περιβάλλον. Φυσικά η παρούσα σιδηροδρομική κάλυψη είναι επίσης επιβαρυντική και οι προτάσεις που ακολουθούν αναφέρονται σε ηλεκτροκίνητους σιδηροδρόμους. ΠροτΑΣειΣ - εΦΑρΜοΓεΣ Με βάση τα προαναφερθέντα, οι προτάσεις που ακολουθούν ομαδοποιούνται κατά ενότητες ως εξής: 1Α: Μεταφορές - Σιδηρόδρομοι: (α). Για τις ανάγκες του λιμανιού του Βόλου προτείνεται η υπογειοποίηση της υπάρχουσας γραμμής από την έξοδο του σταθμού ως την είσοδο του λιμανιού επί της οδού Γ. Λαμπράκη, ώστε να μην παρακωλύεται η συγκοινωνία στην είσοδο της πόλης, (β).
Προτείνεται η επαναφορά και λειτουργία της γραμμής ΒελεστίνουΠαλαιοφαρσάλων που αποκαθιστά την προηγούμενη γραμμή ΒόλουΠαλαιοφαρσάλων-ΚαρδίτσαςΤρικάλων-Καλαμπάκας. Εφόσον τα τμήματα Βόλου-Βελεστίνου και Παλαιοφαρσάλων-Καλαμπάκας υπάρχουν και λειτουργούν, μόνο για το τμήμα Βελεστίνου-Παλαιοφαρσάλων απαιτείται νέα χάραξη και κατασκευή. Ταυτόχρονα, μία προέκταση της γραμμής αυτής κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου, με νότια κατεύθυνση, φέρνει τον σιδηρόδρομο στην βιομηχανική περιοχή Αλμυρού και ένα παρακλάδι αυτής της προέκτασης προς ανατολική κατεύθυνση οδηγεί το τραίνο στο πολιτικό αεροδρόμιο Νέας Αγχιάλου. Παρατηρούμε ότι αυτές οι παρεμβάσεις εξυπηρετούν πολλαπλές ανάγκες και σε εύθετο χρόνο συμβάλλουν στη βιωσιμότητα του έργου. Το έργο σε όλη του την διαδρομή, πρέπει να είναι ηλεκτροκίνητο, συμβάλλοντας στην ενεργειακή μετάβαση και ικανοποιώντας ένα ακόμη στόχο του ΕΣΠΑ. Σε μελλοντική φάση, η γραμμή αυτή μπορεί να επεκταθεί από Καλαμπάκα ως τα Ιωάννινα και την Ηγουμενίτσα, συνδέοντας το λιμάνι του Βόλου με αυτό της Ηγουμενίτσας και την Ήπειρο με όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Συνάμα και δυνητικά ο Βόλος γίνεται ένα σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο εμπορευματοκιβωτίων, που μπορεί να ικανοποιήσει μερικές από τις αυξανόμενες κινεζικές απαιτήσεις από το λιμάνι του Πειραιά. (γ). Αναφορικά με την φημολογούμενη ηλεκτροκίνηση της υπάρχουσας σιδηροδρομικής γραμμής ΒόλουΛάρισας, με τις επιπλέον παρεμβάσεις για την εξυπηρέτηση της βιομηχανικής περιοχής Βόλου και κατάργησης του «S» εντός της πόλης, εκφράζεται η ευχή ταχείας δρομολόγησης της υλοποίησης του έργου. 1Β: Μεταφορές - οδικό Δίκτυο (α). Περιφερειακός: Προτείνεται η άμεση περάτωση του περιφερειακού του Βόλου. Να τονισθεί ότι ο Βόλος είναι η μόνη Θεσσαλική πόλη χωρίς περιφερειακό, και μόνο ως κακόγουστο αστείο μπορούν να χαρακτηριστούν οι διάφορες δικαιολογίες που κατά καιρούς προβάλλονται από την Περιφέρεια για την μη περάτωση του έργου. Μήπως υπάρχει έλλειψη βούλησης από τους εκπροσώπους της Μαγνησίας στο περιφερειακό συμβούλιο; (β). Παράκαμψη Πορταριάς: Προτείνεται η κατασκευή νέου δρόμου που ξεκινώντας από κάποιο σημείο του περιφερειακού πριν την σήραγγα ανέρχεται στο βόρειο τμήμα του λόφου Γορίτσας και του Πηλίου, παρακάμπτοντας την Πορταριά. και συνδέεται με τον υπάρχοντα δρόμο μετά τον Κάραβο. (γ). Παράκαμψη Ζαγοράς: Πριν αρκετά χρόνια είχε αρχίσει να κατασκευάζεται δρόμος μετά τα Χάνια που θα παρέκαμπτε την Ζαγορά αλλά το έργο εγκαταλείφθηκε. Όμως αυτό δεν έλυσε το πρόβλημα συμφόρησης και η πάροδος του χρόνου απλά το επέτεινε. Συνεπώς προτείνεται η άμεση παράκαμψη Ζαγοράς. 2: Ανθρώπινο δυναμικό - χωρικές επενδύσεις Η πανδημία έχει καταδείξει με τον οδυνηρότερο τρόπο τις αδυναμίες παροχής ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης στον νομό εξαιτίας των σοβαρών ελλείψεων μέσων και ανθρώπινου δυναμικού, και της αδιαφορίας των αρμοδίων να πράξουν τα αυτονόητα. Προσφέρεται συνεπώς η ευκαιρία μέσω των προγραμμάτων ΕΣΑΑ και ΕΣΠΑ αναβάθμισης και κατάλληλης στελέχωσης του Αχιλλοπουλείου Νοσοκομείου Βόλου και των Κέντρων Υγείας του νομού και προτείνεται να γίνει προσπάθεια αξιοποίησης πόρων των προγραμμάτων αυτών, από τη διοίκηση του Νοσοκομείου. Παρόμοια κατάσταση αποφυγής ανάληψης ευθυνών παρουσιάζεται και με την υπόθεση του Δικαστικού Μεγάρου, όπου υπάρχει και πλήρης ασυνεννοησία μεταξύ των εμπλεκομένων. Πάντως υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης της κατασκευής του από το ΕΣΠΑ και συνιστάται η αξιοποίηση και αυτής της οδού.
