ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 22.5.2018
Πέντε διακεκριμένοι δημοσιογράφοι στη θέση του συνεντευξιαζόμενου. Από ερωτώντες έγιναν ερωτώμενοι για χάρη των λιλιπούτειων δημοσιογράφων του 30ου Δημοτικού Σχολείου Βόλου, που τους «κοίταξαν στα μάτια» και τους απηύθυναν ένα καίριο ερώτημα: «Υπάρχει σήμερα ελευθεροτυπία;»…
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Οι εκκολαπτόμενοι δημοσιογράφοι της Ε’ και Στ’ τάξης του 30ου Δημοτικού Σχολείου Βόλου «στρίμωξαν» με τις ερωτήσεις τους τους πέντε δημοσιογράφους, αναζητώντας την αλήθεια στις συνεντεύξεις τους που φιλοξενούνται στο τρίτο τεύχος της σχολικής εφημερίδας «Μαθητρόνιο».
Το «Μαθητρόνιο», σύμφωνα με τον διευθυντή του σχολείου, Πασχάλη Δήμου, ξεκίνησε να εκδίδεται από τους μαθητές των δύο τελευταίων τάξεων του σχολείου στα τέλη του περσινού σχολικού έτους. Πρόκειται για ένα μαθητικό έντυπο που εκδίδεται περιοδικά ανά τρεις έως τέσσερις μήνες.
Ο τίτλος του εντύπου αποτελεί έμπνευση των ίδιων των μαθητών στη διάρκεια του μαθήματος της χημείας: γνώρισαν τα πρωτόνια και τα νετρόνια και αποφάσισαν να δώσουν στη σχολική τους εφημερίδα το φανταστικό όνομα «Μαθητρόνιο» στο οποίο κάθε φορά καταγράφεται η εξέλιξη της δράσης των μαθητών σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους.
Δουλεύοντας στο πλαίσιο της «Ευέλικτης Ζώνης» οι μαθητές ως εκκολαπτόμενοι δημοσιογράφοι συγκέντρωσαν την ύλη για τη νέα τους έκδοση. Βασικό θέμα του «Μαθητρονίου» είναι η «Ελευθεροτυπία», με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθεροτυπίας.
Το αρχικό ερέθισμα για να απευθυνθούν σε δημοσιογράφους, αναζητώντας αν υπάρχει όντως Ελευθεροτυπία στις μέρες μας, οι μαθητές το πήραν από τη συνεργασία του σχολείου τους με το Κοινό των Μαγνήτων, μέλος του οποίου είναι ο Απόστολος Ζουπανιώτης, Βολιώτης εκδότης της ελληνόγλωσσης εφημερίδας Greek News στη Νέα Υόρκη.
Σκέφτηκαν όμως ότι η Μαγνησία χαίρει να έχει δύο δημοσιογράφους εκλεγμένους βουλευτές, και αποφάσισαν να πάρουν συνεντεύξεις τόσο από τον Μάκη Μπαλλή όσο και από τον Χρήστο Μπουκώρο.
Αξιοποίησαν και τον συνεργάτη του σχολείου τους, δημοσιογράφο και συγγραφέα Ανδρέα Μπούσιο. Ο ίδιος συνεργάζεται με το σχολείο στο πλαίσιο του βιβλίου του «Το Βασίλειο της Ακακίας».
Η πεντάδα των συνεντευξιαζόμενων συμπληρώθηκε από τον διεθνή ανταποκριτή Μανώλη Κωστίδη, απόφοιτο του σχολείου Ζωγράφειο Κωνσταντινούπολης, με το οποίο πέρυσι το 30ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου αδελφοποιήθηκε.
Στο τρίτο «Μαθητρόνιο» λοιπόν μιλούν πέντε δημοσιογράφοι: Μάκης Μπαλλής, Χρήστος Μπουκώρος, Απόστολος Ζουπανιώτης, Ανδρέας Μπούσιος και Μανώλης Κωστίδης.
«Οι απόψεις που διατυπώνονται είναι προσωπικές και σίγουρα είναι ένας καλός τρόπος από τις απαντήσεις τους να αντιληφθούμε το πόσο και το εάν επηρεάζει η ενασχόληση με την πολιτική την Ελευθεροτυπία και τι χρειάζεται ένας δημοσιογράφος στις μέρες μας για να επιτελέσει το λειτούργημά του», αναφέρει ο διευθυντής του σχολείου, Πασχάλης Δήμου.
Παρακάτω παρατίθενται επιλεγμένες (λόγω οικονομίας χώρου) κοινές ερωτήσεις των λιλιπούτειων δημοσιογράφων του 30ου Δ.Σ. Βόλου και οι απαντήσεις που έδωσαν οι συνεντευξιαζόμενοι τους.
Οι ερωτήσεις:
- Διαλέξατε να γίνετε δημοσιογράφος ή σας διάλεξε η δημοσιογραφία;
- Υπάρχει ελευθεροτυπία ή συναντήσατε προβλήματα κατά την άσκηση του λειτουργήματός σας;
- Τι συμβουλή θα δίνατε σε κάποιον που σπουδάζει δημοσιογραφία και ξεκινά τώρα την καριέρα του;
ΜΑΚΗΣ ΜΠΑΛΛΗΣ: Ο δημοσιογράφος πρέπει να γράφει με σοβαρότητα και τιμιότητα
- Η αλήθεια είναι ότι διάλεξα να γίνω επαγγελματίας δημοσιογράφος, κάτι άσχετο με τις σπουδές μου, διότι έβρισκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον το περιεχόμενο αυτής της δουλειάς. Το καθημερινό ψάξιμο και την έρευνα, τη συνεχή επαφή με τους ανθρώπους, την κατάδυση μέσα στην ίδια την κοινωνία, την έλλειψη της ρουτίνας και της επανάληψης. Δεν μπορώ να πω αν «με διάλεξε» η δημοσιογραφία, σίγουρα πάντως με κατέκτησε. Γενικά, η δημοσιογραφία δεν «διαλέγει» αλλά ή σε κρατά αν είσαι καλός, ή σε αποβάλλει αν δεν είσαι καλός.
- Η ελευθεροτυπία είναι η αρχή της λειτουργίας του Τύπου και η διασφάλιση της λειτουργίας της Δημοκρατίας. Ο φιμωμένος Τύπος είναι το χαρακτηριστικό των απολυταρχικών καθεστώτων και της επικράτησης κάποιων οργανωμένων συμφερόντων που μέσω των ΜΜΕ και της ελεγχόμενης ενημέρωσης επιδιώκουν της διασφάλιση της κυριαρχίας τους. Ευτυχώς στην Ελλάδα η ελευθεροτυπία εξακολουθεί να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό. Παρά το γεγονός ότι πλέον το μεγαλύτερο μέρος των ΜΜΕ ανήκει σε επιχειρηματικούς ομίλους, είναι εμφανής η προσπάθεια πολλών και έντιμων δημοσιογράφων να κρατήσουν το επίπεδο της ενημέρωσης εκεί που πρέπει. Φυσικά, θα ήταν ψέμα αν έλεγα ότι υπάρχει απόλυτη ελευθερία στον δημοσιογράφο να γράψει ό,τι θέλει. Εκτός από τους περιορισμούς που βάζει η Δικαιοσύνη και το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας του Τύπου, πάντα θα υπάρχουν οι παρεμβάσεις των εκδοτών ή ιδιοκτητών, για παράδειγμα. Αν αυτές είναι σε μη ουσιώδη θέματα και δεν αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της είδησης και του ρεπορτάζ (αυτό που στη δημοσιογραφική γλώσσα αποκαλούμε «στημένο δημοσίευμα»), η ελευθεροτυπία εξακολουθεί να υπηρετείται σε κάποιο ικανοποιητικό επίπεδο.
- Να μη βαριέται τη δουλειά και να μην κουράζεται τρέχοντας για την είδηση. Να γράφει τεκμηριωμένα την άποψή του και να παρουσιάζει όλες τις πτυχές του ρεπορτάζ. Να γράφει με σοβαρότητα και με τιμιότητα σκεπτόμενος ότι τα γραφόμενά του ενδέχεται να επηρεάσουν τη ζωή των συνανθρώπων του. Να διαβάζει συνεχώς, να ενημερώνεται για όλα, να έχει κανάλια επικοινωνίας με την κοινωνία, να ξέρει τουλάχιστον στοιχειωδώς καλά ελληνικά γιατί εκτός από την ενημέρωση στο ρόλο του Τύπου συνυπάρχει και ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας. Να αγαπάει τη δουλειά του και σίγουρα θα επιτύχει.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΥΚΩΡΟΣ: Η δημοσιογραφία απαιτεί γερό στομάχι και ψυχρό κεφάλι
-
Ήταν επιλογή από τα μαθητικά μου ακόμα χρόνια. Ευτυχώς, οι γενικότερες συνθήκες ευνόησαν αυτή την επιλογή μου. Αισθάνομαι τυχερός, γιατί ξεκίνησα σε μια εποχή που ο χώρος των Μ.Μ.Ε. στην Ελλάδα γνώριζε μεγάλη άνθηση. Στη γενιά μου δόθηκαν πολλές επαγγελματικές ευκαιρίες, πράγμα που δυστυχώς δεν ισχύει σήμερα για τα νέα παιδιά.
-
Προϋπόθεση για την ελευθεροτυπία είναι η οικονομική ανεξαρτησία των ΜΜΕ, πράγμα που στην Ελλάδα του σήμερα αφορά πολύ λίγες περιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, τα τεράστια ποσοστά ανεργίας των δημοσιογράφων, σε συνδυασμό με τις χαμηλές αμοιβές τους, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη της δημοσιογραφίας. Η ελευθεροτυπία, για διαφορετικούς λόγους κάθε εποχή, παραμένει ζητούμενο.Τα οικονομικά, πολιτικά και άλλα συμφέροντα επιδιώκουν πάντα να την ελέγχουν. Ανελεύθερα καθεστώτα και πολεμικές συρράξεις έχουν στοιχήσει τη ζωή σε χιλιάδες δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο. Αυτό βέβαια σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι λείπουν μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφοι που κάνουν τη διαφορά και δείχνουν τον δρόμο. Στην περιοχή μας, στη Μαγνησία, όπου εργάστηκα τα περισσότερα χρόνια, υπήρχαν εμπόδια, όχι φυσικά στον βαθμό των περιπτώσεων που προανέφερα. Μικρότερος τόπος, μικρότερα συμφέροντα, μικρότερες πιέσεις.
-
Να εξοπλιστεί με όσα περισσότερα προσόντα μπορεί και στη συνέχεια να έχει γερό στομάχι, προκειμένου να χωνεύει όλες τις πιέσεις του συγκεκριμένου χώρου, αλλά και ψυχρό κεφάλι ώστε να αντιμετωπίζει ψύχραιμα τις καταστάσεις και τα γεγονότα σε αυτόν τον πολύ ευαίσθητο επαγγελματικό τομέα. Επίσης, να φροντίζει συνεχώς για την κατάρτισή του και την ουσιαστική μόρφωσή του, αφού ό,τι ισχύει σήμερα, ιδιαίτερα στον χώρο των ΜΜΕ, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα ισχύει αύριο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗΣ: Η δημοσιογραφία είναι ενίοτε η τελευταία καταφυγή του πολίτη
-
Μάλλον ήταν προδιαγεγραμμένο. Ο πατέρας μου εργαζόταν ως οδηγός στον «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ» του Βόλου και τα πρώτα μου γράμματα τα έγραψα πάνω σε χαρτιά που περίσσευαν από την εφημερίδα. Μου άρεσε να γράφω, να περιγράφω γεγονότα και να ψάχνω την είδηση.
-
Υπάρχει σε μία δημοκρατική κοινωνία όπως η Ελλάδα και οι ΗΠΑ και ο μεγαλύτερος εχθρός της είναι η αυτολογοκρισία του δημοσιογράφου. Ο δεύτερος εχθρός, τα συμφέροντα των ιδιοκτητών των μέσων. Μικροποροβλήματα πάντα υπάρχουν. Όμως πιστεύω πως αν δημιουργήσεις μία συγκεκριμένη εικόνα ελεύθερου και ανεξάρτητου δημοσιογράφου κανείς δεν θα τολμήσει να σε επιδιώξει να σε εξαγοράσει. Η αξιοπιστία σου επίσης είναι η καλύτερη άμυνα σε απειλές και εκφοβισμούς.
-
Να μην ξεχνά ότι η δημοσιογραφία είναι κι αυτή επάγγελμα, το οποίο όμως ποτέ δεν θα τον κάνει πλούσιο. Να ξέρει ότι θα κάνει μια δουλειά χωρίς ωράριο. Αν δεν έχει «γερό στομάχι» να κάνει κάτι άλλο. Να αναζητεί την αλήθεια, αλλά να μην μπλέκει τη δουλειά του με αυτή του «ντετέκτιβ». Προέχει η είδηση και η ενημέρωση. Όμως να μην ξεχνά κι ότι η δημοσιογραφία είναι ενίοτε η τελευταία καταφυγή του πολίτη, όταν αδικηθεί από τις τρεις εξουσίες. Να μην επιδιώκει πρόσκαιρες επιτυχίες και εντυπωσιασμό. Τα «πυροτεχνήματα» σβήνουν γρήγορα κι αφήνουν σκοτάδι. Αν μάλιστα είσαι απρόσεκτος θα σου κάψουν τα χέρια. Να διασταυρώνει τις πηγές του. Αν γράψεις κάτι λάθος κι αδικήσεις κάποιον, όσες και διαψεύσεις να γραφούν, πάντα θα μείνουν άτομα με τη λάθος εντύπωση.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΟΥΣΙΟΣ: Οσο υπάρχουν ερωτήσεις, θα υπάρχει δημοσιογραφία
-
Δεν είμαι η κλασσική περίπτωση δημοσιογράφου. Το όνειρό μου ήταν να γίνω αστροναύτης. Αντ’ αυτού πέρασα στη Γεωπονική Σχολή που μου άρεσε και ταυτόχρονα δεν μου άρεσε. Μου άρεσε ως επιστήμη δεν μου άρεσε ως επάγγελμα. Και επειδή έπρεπε να βρω μια δουλειά αναζήτησα την τύχη μου στη δημοσιογραφία.
-
Στη χώρα μας υπάρχει πλαίσιο ελευθεροτυπίας. Κανόνες υπάρχουν, όπως υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Αρκετοί δημοσιογράφοι αντιμετώπισαν προβλήματα στην άσκηση των καθηκόντων τους. Άλλοι λιγότερα κι άλλοι περισσότερα.
-
Για μένα η δημοσιογραφία είναι ένα ερώτημα που ζητά απάντηση. Το ρεπορτάζ είναι η απάντηση στο ερώτημα αφού πρώτα έχει ελεγχθεί ποικιλοτρόπως. Και δημοσιογράφος είναι αυτός που θα αναλάβει αυτή την αποστολή. Όσο υπάρχουν «ερωτήσεις» θα υπάρχει τεράστιος χώρος για να αναπτυχθεί η δημοσιογραφία. Η δημοσιογραφία είναι ένα πολύ ωραίο επάγγελμα-λειτούργημα. Αν έχετε δικές σας «ερωτήσεις», αν θέλετε να ακούτε τις ερωτήσεις που θέτει η κοινωνία και αν έχετε όρεξη να δουλέψετε επί ώρες, επί ημέρες, επί μήνες για να βρείτε τις απαντήσεις τότε τρέξτε να γίνετε δημοσιογράφος. Α! και μια προσωπική συμβουλή... Μη δουλεύετε ποτέ για τη δουλειά που κάνετε τώρα. Να δουλεύετε για την επόμενη δουλειά που θέλετε να κάνετε.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΩΣΤΙΔΗΣ: Βασική αρχή: Δεν είμαστε οπαδοί, είμαστε δημοσιογράφοι
-
Mε διάλεξε η δημοσιογραφία. Σπούδασα Οικονομική Επιστήμη στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όμως τυχαία γεγονότα το 1997 με έφεραν στον Σκάι και η γνώση της τουρκικής γλώσσας βοήθησαν στην αλλαγή πλεύσης.
-
Στα πλαίσια της δικής μου εργασίας δεν έχω αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Βασική μου αρχή, δεν είμαστε οπαδοί είμαστε δημοσιογράφοι. Καταγράφουμε γεγονότα και απόψεις.
-
Υπομονή, επιμονή, πείσμα. Παράλληλα να είστε πάντα έξω. Στο δρόμο να είστε κοντά στους ανθρώπους. Η σημαντικότερη πηγή πληροφορίας δεν είναι τα γραφεία Τύπου υπουργών αλλά ίσως, ο θυρωρός στην είσοδο του υπουργείου που έχετε πιει έναν καφέ μαζί του. Ίσως ένας γείτονας. Να κρατάτε επαφές με όλους, μα με όλους. Μην κάθεστε μπροστά σε υπολογιστή. Για να κάνετε τη διαφορά από τους χιλιάδες άλλους να πάτε στα γεγονότα. Και να κάνετε τουλάχιστον δύο συναντήσεις την ημέρα. Μετά από χρόνια θα καταλάβετε.