Το παγκόσμιο σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων», παρουσιάζει το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2016, στις 19.30, στην αίθουσα «Έρση Σαράτση» του Δημοτικού Ωδείου Βόλου μια ποιητική βραδιά αφιερωμένη στο μέλος του, Νίκο Αλεξίου, τον ποιητή της διασποράς.
Δελτίο τύπου
ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ ΤΩΝ ΜΑΓΝΗΤΩΝ
Το παγκόσμιο σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων», παρουσιάζει το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2016, στις 19.30, στην αίθουσα «Έρση Σαράτση» του Δημοτικού Ωδείου Βόλου μια ποιητική βραδιά αφιερωμένη στον Νίκο Αλεξίου, «ποιητή της Διασποράς».
Ο Πρόεδρος του Κοινού των Μαγνήτων Αχιλλέας Παπαρσένος στο χαιρετισμό του αναφέρει: «Το Κοινόν των Μαγνήτων, το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων, με μεγάλη χαρά διοργανώνει σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου μία ποιητική βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση του Νίκου Αλεξίου, διακεκριμένου Βολιώτη της Διασποράς και εκλεκτού μέλους του σωματείου μας.
Ο Νίκος Αλεξίου διαπρέπει στην Αμερική ως καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Queens College της Νέας Υόρκης. Η επιστημονική προσφορά του στη μελέτη της ομογενειακής εμπειρίας στη Βόρειο Αμερική και το ιστορικό αρχείο του με τις μαρτυρίες των Ελλήνων της Νέας Υόρκης αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας , όταν το μεταναστευτικό/προσφυγικό πρόβλημα κυριαρχεί στην επικαιρότητα παγκοσμίως.
Πέραν όμως από την κοινωνιολογία, ο Νίκος Αλεξίου έχει διακριθεί και στην ποίηση. Με σημείο αναφοράς την Αστόρια, την καρδιά του Ελληνισμού της Νέας Υόρκης, τα ποιήματα του αποτυπώνουν με ευαισθησία τις αγωνίες, τις ελπίδες , τις μνήμες, τον πόνο της ξενιτιάς, τον αγώνα για προκοπή στη νέα πατρίδα και τη νοσταλγία για τη γενέτειρα, που οι παλαιότεροι άφησαν πίσω τους και οι νεότεροι αναζητούν.
Θα ήθελα επίσης να καλωσορίσω στο Βόλο τον Γιώργο Χουλιάρα, φίλο και επίσης εκλεκτό ποιητή, βαθύ γνώστη της ελληνικής παρουσίας και της λογοτεχνικής παραγωγής στην Αμερική , που θα παρουσιάσει το ποιητικό έργο του Νίκου Αλεξίου. …»
Στο ποίημά του «Ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο στο Βόλο» ο ποιητής γράφει: «Γύριζε στην πόλη σκεφτικός / μετά από τόσα χρόνια άγνωστος / στους κλειστούς αρχαίους δρόμους / χορτασμένος εξορίες / ξενιτιές και δόξα/….»
Ο Νίκος Αλεξίου μετά από απουσία πολλών ετών από την πόλη επιστρέφει με τις ποιητικές του συλλογές. Γεννημένος στο Βόλο το 1959, μετά από σπουδές οικονομικών στην Αθήνα μετέβη στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και σπούδασε κοινωνιολογία. Από το 1990 διδάσκει στο Queens College του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Ν.Υόρκης όπου τιμήθηκε με διάκριση διδασκαλίας «President’s Award for Excellence in Teaching”. Ανάμεσα σε άλλα επιστημονικά ενδιαφέροντα , διδάσκει και δημοσιεύει πάνω σε θέματα που αφορούν την Ελληνοαμερικανική κοινότητα. Είναι ιδρυτής και κύριος ερευνητής του Προφορικού Αρχείου του Ελληνισμού της Ν.Υόρκης. Έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα πέντε ποιητικές του συλλογές. Επίσης ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και αμερικάνικα έντυπα και ανθολογίες.
Για τον ποιητή και το έργο του καθώς και για τον ελληνισμό της Ν.Υόρκης θα μιλήσει ο ποιητής και συγγραφέας Γιώργος Χουλιάρας, ο οποίος έχει εργασθεί ως Διευθυντής Τύπου και Επικοινωνίας σε Πρεσβείες και Προξενεία της Ελλάδας στη Ν.Υόρκη, στη Βοστώνη, στην Οττάβα, στην Ουάσιγκτον και στο Δουβλίνο, πριν επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο ίδιος ο ποιητής θα μιλήσει για το έργο του και ποιήματά του θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Μαρία Χαϊντούτη- Μαργαρίτη και Δημήτρης Δακτυλάς, ενώ ποιήματα μεγάλων Ελλήνων ποιητών που έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς συνθέτες θα ερμηνεύσει ο Βασίλης Αγροκώστας. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει η γραμματέας του Κοινού των Μαγνήτων Σοφία Ζαφρατζά-Βερμέουλεν, έχει συντονίσει η Χρύσα Δραντάκη και θα παρουσιάσει η Ροσσάνα Πώποτα.
Μερικές κριτικές για το έργο του:
«…Ως Έλληνας ποιητής και Αμερικανός κοινωνιολόγος στη Νέα Υόρκη, ο Νίκος Αλεξίου βρίσκεται σε μοναδική θέση για να αναστοχαστεί εξορία, ανθρώπους και τόπους. Οι τρεις αυτές λέξεις αποτελούν τους τίτλους ισάριθμων τμημάτων της συλλογής «Αστόρια» που συγκεντρώνει νέα και ήδη δημοσιευμένα ποιήματά του στα ελληνικά…Η ποίηση του Αλεξίου είναι έντονα εικαστική και λυρικά μανιώδης στη χρωματική παλέτα της…Ένας κόκκινος, ένας πράσινος και ένας γαλάζιος πρίγκηπας κατοικούν στα τρία τμήματα της συλλογής…Τα ΄΄ορια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου αποτελεί το επίγραμμα του «Ποιητή της Διασποράς», το οποίο μπορούμε να φανταστούμε μεταφρασμένο σε κάθε γλώσσα. Όσο σαφής και άν είναι η πολιτική και κοινωνική στάση του Αλεξίου, οι λέξεις του επιφέρουν τις επιπτώσεις τους με τρόπο έμμεσο…»
Γιώργος Χουλιάρας (εισαγωγή στην ποιητική συλλογή «Αστόρια», 2013)
«Κάτω από όλες τι στατιστικές κυλάει ένας ποταμός ζεστό αίμα». Με αυτό τον στίχο ο Νίκος Αλεξίου, κοινωνιολόγος στο Κουίνς Κόλετζ, θέτει το στίγμα της ποίησης του, αφιερωμένης στην Αστόρια , το «λιμάνι» αυτό που κάποτε περισυνέλλεξε ελληνικά ναυάγια μεταναστών για να μπορεί σήμερα η δεύτερη και τρίτη γενιά ελλήνων κι άλλων μεταναστών να απολαμβάνει ισότιμη ελευθερία μέσα στο πολυεθνικό μωσαϊκό φυλών της Ν.Υόρκης. Είναι η πρώτη φορά, μάλλον, που γράφεται ποίηση γι αυτό το προάστιο του Κουίνς που δεκαετίες τώρα φιλοξενεί μετανάστες που μιλούν , όπως λέγεται 200 γλώσσες, και όπου το ελληνικό στοιχείο δεσπόζει σε αρκετά τετράγωνά της…... Οι σημερινές, όμως, καλύτερες μέρες δεν σκέπασαν τα σημάδια, αυτά που ανιχνεύει στην ποίησή του ο Νίκος Αλεξίου. Σημάδια που δεν είναι μόνον ελληνικά αλλά βαθύτερα, αφορούν τη ζωή και τις συμπληγάδες των μεταναστών όπου γης. Τι είναι η Αστόρια αναρωτιέται ο Αλεξίου «ένα κομμένο μήλο/ όνειρο μισό κομμένο» και το άλλο μισό «ταξιδεύει με λυγισμένες γλώσσες στα βυθισμένα νησιά και τις σπασμένες κολώνες». Η μνήμη παλεύει με την ανάγκη του σήμερα. Σε μια πόλη όπου η πλειονότητα είναι ξένοι ανάμεσα σε ξένους η ιθαγένεια χάνει το νόημα της, όλοι είναι όλα, οι ταυτότητες αποκτούν αποχρώσεις , γίνονται αγνώριστοι: «Δεν μ΄ αναγνωρίζεις είμαι ένας Πλακιώτης Μανχατανάς», όπως έγραφε κάποτε ο Νικόλαος Κάλας, ένας μετανάστης έλληνας ποιητής . Η ανθρώπινη οντότητα μικραίνει κάτω από έναν ουρανό – χωνευτήρι : «Δρόμοι μεγάλοι φώτα λαμπερά/άνθρωποι ξένοι. Κανείς./ Τα κατάπιε όλα ένας κίτρινος ουρανός»… Αν αυτή η συλλογή έχει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον είναι γιατί προέρχεται από μια λογοτεχνική γενιά , αυτή της ομογένειας, που είναι αποσυνάγωγος του ελληνικού κανόνα. Δεν τους γνωρίζουμε τους λογοτέχνες της ομογένειας, δεν τους καταλογογραφούμε και πολύ περισσότερο δεν τους υπολογίζουμε μέσα στην ιστορία μας. Με αυτή την έννοια η ποιητική συλλογή του Αλεξίου μας θυμίζει μια παράλειψη κι ένα καθήκον.
Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου ( «Ένας Πλακιώτης Μανχατανάς», περιοδικό ο Αναγνώστης, 27/11/2013)
«Παιδί» της μεταπολίτευσης ο Νίκος Αλεξίου, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 στη Νέα Υόρκη, όπου και διδάσκει στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο. Ποιητικά αλλά και ιδεολογικά εκκινεί από το κλίμα εκείνης της δεκαετίας, δεσμεύεται θα έλεγα από τα συμφραζόμενά της, όμως εν τέλει ταυτοποιείται, ζει και αναπνέει στην πραγματικότητα της μετανάστευσης και, γράφοντας στη μητρική γλώσσα, εντάσσεται στην κουλτούρα, μάλλον στη σχέση της ομογένειας.
Μακρινό/ άσπρο και μαύρο όνειρο/ το πρόσωπό σου/ σε μια φωτογραφία της στιγμής
Αυτή η πολλαπλότητα των προσδιορισμών, μαζί με την ανοιχτή στα πράγματα και την ιστορία οπτική του, έχει σαν αποτέλεσμα το βιβλίο να βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με το διακείμενό του, τον οποίο διάλογο όχι μόνο δεν τον κρύβει τεχνηέντως, όπως κάποιοι κουτοπόνηροι επαρχιώτες, αλλά τον προβάλλει σε πρώτο πλάνο, παίρνοντας έτσι μεγάλα ρίσκα, αφού το διακείμενο μπορεί απλούστατα να ορίσει το πεδίο, αντί να ενταχθεί στην ποιητική εικόνα που φτιάχνει ο ποιητής, δηλαδή να την καταστρέψει.
Ο Αλεξίου όμως καταφέρνει και τιθασεύει αυτές τις δυνάμεις και τα φορτία που κουβαλούν, φθάνοντας μάλιστα σε εξαιρετικές συμπυκνώσεις …τα ποιήματα Αλεξίου λάμπουν από φυσικότητα και απλότητα. Η τεχνική που το επιτυγχάνει είναι ανάλογη με το αποτέλεσμα: δεν φορτίζει τις λέξεις και τις εικόνες, δεν δραματοποιεί τα διακείμενα, δεν «χτίζει» πάνω τους, αλλά φτιάχνει μια απρόσκοπτη ροή εικόνων, αισθημάτων, ιδεών, αναφορών, εντάσσοντας στην ανάπτυξη του λόγου κομμάτια και στιγμιότυπα της ιστορίας και της ποίησης…
Του Κώστα Βούλγαρη («ο Τσε στην Αστόρια», η κυριακάτικη ΑΥΓΗ /αναγνώσεις, 13/8/2011).
«Τα πρώτα ποιήματα του Βολιώτη Νίκου Αλεξίου, που ζει τριάντα χρόνια πια στη Νέα Υόρκη, δεν τα διάβασα στα ελληνικά, αλλά μεταφρασμένα, στην πρώτη ανθολογία Ελληνοαμερικανών ποιητών, «Pomegranate Seeds», την οποία επιμελήθηκε προ διετίας ο Dean Kostos … … επιμένει λοιπόν να γράφει ποίηση στα ελληνικά, απαντώντας με τον τρόπο αυτό στο ερώτημα που ο ίδιος θέτει στη νέα συλλογή του, που μόλις κυκλοφόρησε στην Ελλάδα: «Εδώ ή εκεί; / Ούτ’ εδώ ούτ’ εκεί / Κι εδώ κι εκεί». Η γλώσσα γεφυρώνει τις όχθες του χρόνου και του χώρου, αποτυπώνοντας τη «φοβερή έκρηξη / μιας άλλης υπηκοότητας», καθώς συναιρείται με τις πολιτικές εκρήξεις του καιρού αλλά και με μια επίμονη υπαρξιακή διερώτηση… Χαμηλόφωνος, απλός, προφορικός, ο μοντερνιστικός λυρισμός του Αλεξίου χωρά στις μινιμαλιστικές του αφηγήσεις τον διαμοιρασμό, την αγωνία και τη διαύγεια, πέρα από κάθε δραματοποίηση. Αγκαλιάζει σαν τραγούδι και σαν προσευχή την πολλαπλότητα και τις ρωγμές της ύπαρξης. Κι εκφράζει τη δίψα του ανθρώπου και του ποιητή για έρωτα, ποίηση και επανάσταση.
Της Τιτίκας Δημητρούλια (Για την ποιητική συλλογή Κυκλικά τραύματα -εκδ. Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος / Καθημερινή, 2-7-2011)
Η εκδήλωση αποτελεί ακόμη μία διοργάνωση του «Κοινού των Μαγνήτων» του παγκοσμίου σωματείου αποδήμων Μαγνήτων, με έδρα το Βόλο. Βασικοί σκοποί του είναι η συσπείρωση των απανταχού Μαγνήτων με σημείο αναφοράς τον τόπο καταγωγής τους και η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων της Μαγνησίας στον πολιτιστικό, οικονομικό και τουριστικό τομέα. Τα μέλη του, που κατάγονται από τη Μαγνησία, ζουν και εργάζονται σε πολλές χώρες του εξωτερικού ή έχουν παλιννοστήσει στη γενέτειρά τους.
Με την ανάληψη σειράς πρωτοβουλιών συμβάλλει, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, στις επιστημονικές, πολιτιστικές και αναπτυξιακές δράσεις της Μαγνησίας, με τη διοργάνωση συνεδρίων, επιστημονικών και ενημερωτικών εκδηλώσεων καθώς και τη μεταφορά τεχνογνωσίας , εξειδικευμένων επιστημονικών συμβουλών και καλών πρακτικών από τις χώρες, όπου δραστηριοποιούνται οι απόδημοι Μάγνητες.
Στο πλαίσιο του κοινωνικού έργου του, το «Κοινόν των Μαγνήτων» αναπτύσσει συντονισμένη δράση κοινωνικής αλληλεγγύης στη Μαγνησία ενισχύοντας ιδρύματα κοινωνικής προστασίας.
Για την εκπλήρωση των σκοπών αυτών, συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς της Μαγνησίας, εκπαιδευτικά ιδρύματα, καθώς και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Το αφιέρωμα στον ποιητή Ν.Αλεξίου γίνεται σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΚΚΙΝΟΥ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΜΑΓΝΗΤΩΝ
ΓΙΑ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΝΙΚΟ ΑΛΕΞΙΟΥ
Αγαπητές συμπατριώτισσες και αγαπητοί συμπατριώτες
Η αποστολή εκ μέρους μου προς το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων ενός χαιρετισμού για την ποιητική βραδιά την οποία διοργανώνετε προς τιμήν του ποιητή Νίκου Αλεξίου, του ποιητή της Διασποράς, όπως τον αποκαλείτε, αποτελεί για μένα μοναδική ευκαιρία έκφρασης των συναισθημάτων που διαρκώς βιώνω από την στιγμή, που μου ανατέθηκε, από τον Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, η τιμητική ευθύνη να εργαστώ για τους Έλληνες εκτός Ελλάδος.
Νοιώθω βαθιά συγκίνηση, γιατί στο δικό σας Πήλιο, στη σπηλιά του Κένταυρου Χείρωνα, μεγάλωσε ο Ιάσονας, ο αρχηγός της Αργοναυτικής εκστρατείας. Από αυτό τον ευλογημένο τόπο ξεκίνησε, η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια των Ελλήνων να αναζητήσουν, μακριά από την πατρίδα, την ευκαιρία να απλώσουν το φως του Ελληνικού πολιτισμού.
Σε αυτό τον τόπο του μύθου, σε αυτή την πόλη που νοηματοδότησε με τις έννοιες της Ελληνικότητας την αναχώρηση των Αργοναυτών προς τον κόσμο, γεννήθηκε ο ποιητής Νίκος Αλεξίου.
Εδώ γνώρισε τη ζωή, πριν ξεκινήσει το ταξίδι του για να γνωρίσει την μαγεία της Ελληνικής γραφής και για να συναντήσει τελικά τους Έλληνες του κόσμου, μέσα από τους οποίους μελέτησε επιστημονικά την ομογενειακή εμπειρία στη Βόρεια Αμερική. Το ιστορικό αρχείο του με τις μαρτυρίες των Ελλήνων στη Νέα Υόρκη, θα αποδειχθεί σε βάθος χρόνου μία πολύτιμη διεισδυτική ματιά, η οποία αποκαλύπτει το Ελληνικό γίγνεσθαι στην καρδιά του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Νοιώθω τιμημένος που είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω στη Λέρο, στην ημερίδα των Απόδημων Λεριών, το περασμένο καλοκαίρι και να αισθανθώ από κοντά την ακτινοβολία του ποιητή.
Νοιώθω σιγουριά για την επιτυχή έκβαση της μεγάλης υπόθεσης της ομογένειας, διότι ακούγοντάς τον, ένοιωσα την επιστημονική του γνώση, εκείνη που θεμελιώνει την σταθερότητα στις τοποθετήσεις του, όταν μιλά ως καθηγητής της Κοινωνιολογίας του Queens College και ιδρυτής – ερευνητής του Αρχείου των Ελλήνων της Αμερικής.
Νοιώθω τυχερός, που έχουμε συμπαραστάτη στο ίδιο εθνικό μετερίζι αυτό τον άνθρωπο, ο οποίος αφού γνώρισε την ανήσυχη ποίηση της beat generation κι άκουσε τον Allen Ginsberg να διαβάζει ποιήματά του, αποτύπωσε τις εκφράσεις ψυχής των Ελλήνων, που στη Νέα Υόρκη βιώνουν την καθημερινότητά τους με στάση ζωής Ελληνική.
Νοιώθω πίστη γιατί θαρρώ πως ξέρω ποια είναι η τελική μάχη που θα δώσουμε μαζί. Θα πρέπει να αγωνιστούμε δίπλα ο ένας στον άλλο, οι άνθρωποι της πολιτικής για να εφαρμόσουμε πολιτικές και οι άνθρωποι των γραμμάτων για να κρίνουν τις πολιτικές μας και να τις βελτιώσουν.
Θα είναι η μάχη για να αποδείξουμε παντού ότι είναι εφικτό να ζήσουμε σε έναν κόσμο, που για κέντρο να έχει τον άνθρωπο κι όχι τον αριθμό του τραπεζικού του προφίλ.
Είμαι σίγουρος ότι τα δομικά στοιχεία της κοσμοπολίτικης ευαισθησίας και γνώσης που έχετε μαζί, το Παγκόσμιο Σωματείο Αποδήμων Μαγνήτων καθώς και οι άνθρωποι οι δικοί σας, όπως ο Νίκος Αλεξίου, που ανοίγει εκτός Ελλάδας δρόμους στα Γράμματα, μπορούν να είναι φανοστάτες της ελπίδας στον αυριανό μας δρόμο.
Με πατριωτικό χαιρετισμό
Μιχάλης Κόκκινος
Επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού
Δημοσιεύματα στις εφημερίδες ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ και ΘΕΣΣΑΛΙΑ για την εκδήλωση του Κοινού των Μαγνήτων στις 20.2.16, "Αφιέρωμα στον Νίκο Αλεξίου, τον Ποιητή της Διασποράς"
Διαβάστε το αφιέρωμα στην ιστοσελίδα e-thessalia.gr
