Αχιλλέας Παπαρσένος: Να συμβάλουμε στην ανάπτυξη του τόπου ακόμη και από μακριά
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΑΛΛΗΣ 25 Ιουλίου 2021
Ο Αχιλλέας Παπαρσένος ακολούθησε μια σταδιοδρομία ως Σύμβουλος Tύπου της Ελλάδας σε Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία, για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, διευθύνοντας τα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας σε Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Μελβούρνη και Γενεύη.
Από το 2013 έως το 2017 διετέλεσε πρόεδρος του «Κοινού των Μαγνήτων», του παγκόσμιου σωματείου αποδήμων Μαγνήτων, με έδρα τον Βόλο, που ενδιαφέρονται να προσφέρουν στη γενέτειρά τους την τεχνογνωσία και καλές πρακτικές από τις χώρες, όπου διαπρέπουν.
Πιστεύει ιδιαίτερα στην αξία του ανθρώπινου δυναμικού, που πετυχαίνει στο εξωτερικό, με προσαρμοστικότητα, ευρηματικότητα, σκληρή δουλειά και καταθέτει τις προτάσεις του για την αναστροφή της τάσης του brain drain σε brain gain, ενώ δηλώνει «είμαστε διαθέσιμοι στις τοπικές αρχές και την τοπική κοινωνία, αν μπορούμε να φανούμε κάπου χρήσιμοι».
Υπηρετήσατε ως σύμβουλος τύπου της Ελλάδος για 32 χρόνια στο εξωτερικό και συγκεκριμένα διευθύνατε τα Γραφεία Τύπου και Επικοινωνίας σε Ουάσιγκτον, Λονδίνο, Γενεύη και Μελβούρνη. Ποια ήταν η εμπειρία σας από αυτά τα πόστα;
Αποστολή μου ήταν να εξηγώ την Ελλάδα στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο άσκησης της λεγόμενης δημόσιας διπλωματίας μέριμνά μας ήταν να προσελκύσουμε την προσοχή των διαμορφωτών της κοινής γνώμης σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον με μια σειρά ενημερωτικών ενεργειών που πρόβαλαν, όσο πιο πειστικά μπορούσαμε, τις ελληνικές θέσεις στα εθνικά θέματα και το θετικό πρόσωπο μιας χώρας που παρά τα τρωτά της έχει πραγματοποιήσει άλματα προόδου. Στόχος μας ήταν να αναδείξουμε ότι πέραν της αρχαίας κληρονομιάς, που αποτελεί ένα από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, η Ελλάδα σήμερα είναι μια ώριμη δημοκρατία. Μέλος για 40 χρόνια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στην πορεία αποδείχθηκε ένα σημαντικό όχημα ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της χώρας συμπεριλαμβάνεται στα 50 πλουσιότερα κράτη του κόσμου. Ακόμη και μετά την οικονομική κρίση της δεκαετίας 2010 αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ασφαλείας στην Αν. Μεσόγειο με σημαντική γεωστρατηγική σημασία. Έχει καταστεί μέρος της λύσης των προβλημάτων της περιοχής με προσήλωση στο διεθνές δίκαιο, ένας αξιόπιστος εταίρος με περιφερειακή επιρροή.
Ποιες ήταν οι εντυπώσεις σας από την επαφή σας με την ομογένεια;
Μεγάλο πλεονέκτημα της χώρας πέραν της ιστορίας, της φυσικής ομορφιάς και του λαμπρού κλίματος είναι το ανθρώπινο δυναμικό, που διαπρέπει στο εξωτερικό, με την προσαρμοστικότητα, ευρηματικότητα και σκληρή δουλειά, που το διακρίνει. Αυτό το ανθρώπινο κεφάλαιο εντός και εκτός της Ελλάδος αποτελεί την πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον της χώρας.
Ένιωσα εθνική υπερηφάνεια για τη σεβαστή θέση που οι ομογενείς μας έχουν κατακτήσει στις χώρες υποδοχής τους, στην πολιτική, στις επιχειρήσεις, στις τέχνες, αλλά και εθνική συγκίνηση για το υψηλό εθνικό φρόνημα, που είναι εντονότερο, όσο πιο μακριά κατοικούν, όπως στην Αμερική και στην Αυστραλία.
Καθώς άρχισαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο, θυμάμαι πόσο πολύ τονώθηκε το ηθικό των ομογενών μας, όταν το 2004 που η Ελλάδα ήταν στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, δείξαμε ότι μια μικρή και υπερήφανη χώρα, μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς δύσκολες προκλήσεις, όπως είναι η διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων στις μέρες μας.
Και καθώς γιορτάζουμε φέτος τα 200 χρόνια από την έναρξη του αγώνα για την Ανεξαρτησία του Έθνους, ας αναλογιστούμε πόσα πέτυχε η πατρίδα μας αυτούς τους δυο αιώνες μέσα από πολύ αντίξοες συνθήκες. Άρα είμαστε υπερήφανοι για το παρελθόν και μπορούμε να κοιτάζουμε με αυτοπεποίθηση το μέλλον.
Υπήρξατε πρόεδρος του Κοινού των Μαγνήτων, του παγκόσμιου σωματείου αποδήμων Μαγνήτων με έδρα τον Βόλο, από το 2013 έως το 2017. Πώς μπορεί να βοηθήσει το σωματείο σας τη γενέτειρα;
Το σωματείο μας αποτελείται από Μάγνητες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό ή έχουν παλιννοστήσει στη Μαγνησία και ενδιαφέρονται να προσφέρουν στη γενέτειρά τους την τεχνογνωσία και καλές πρακτικές από τις χώρες, όπου διαπρέπουν. Έχουμε πραγματοποιήσει εκδηλώσεις και συνέδρια με προτάσεις αναπτυξιακού και πολιτιστικού χαρακτήρα και δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης. Σκοπός μας δεν είναι να «κομίζομε γλαύκα εις Βόλον», αλλά να είμαστε διαθέσιμοι στις τοπικές αρχές και την τοπική κοινωνία, αν μπορούμε να φανούμε κάπου χρήσιμοι. Τις ανάγκες και δυνατότητες του τόπου τις γνωρίζετε εσείς καλύτερα από εμάς, που ζούμε μακριά.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Μαγνησία διαθέτει εξωστρεφείς επιχειρήσεις με σημαντική διεθνή παρουσία, όπως π.χ. η ΜΕΤΚΑ. Πέραν της στροφής στον ποιοτικό τουρισμό, ευκαιρίες μπορεί να αξιοποιηθούν στη νέα ψηφιακή και πράσινη οικονομία, με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα εξασφαλισθούν οι κατάλληλες υποδομές. Διαβάσαμε για επιχειρησιακά και ερευνητικά κέντρα που θα δημιουργηθούν στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη από τη Microsoft, την Pfizer και τον ΟΟΣΑ αντίστοιχα. Μπορεί και η Μαγνησία να διεκδικήσει με αξιώσεις ρόλο σ’ αυτόν τον ανταγωνισμό
Κάνω έκκληση μέσω της εφημερίδας σας να γίνουν μέλη του Κοινού των Μαγνήτων συμπατριώτες μας που ζουν στο εξωτερικό, ιδίως άτομα νεαρής ηλικίας, ώστε το σωματείο μας να εμπλουτισθεί με νέο αίμα και νέα δυναμική. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα μας www.koinonmagniton.com/
Πώς μπορούμε να ενεργοποιήσουμε την ελληνική διασπορά;
Ο ρόλος της Διασποράς ήταν καταλυτικός από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 μέχρι σήμερα με την πολιτική, οικονομική και πολιτισμική ισχύ που προσέφερε στο ελληνικό κράτος. Υπολογίζεται ότι 5 εκατομμύρια άτομα ελληνικής καταγωγής ζουν εκτός των ελληνικών συνόρων. Το ενδιαφέρον και η αγάπη τους για την Ελλάδα είναι δεδομένα ακόμη και από άτομα δεύτερης και τρίτης γενεάς. Θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα, αρκεί η πατρίδα μας να τους προσφέρει πολιτική και θεσμική σταθερότητα, συνέπεια και όραμα. Ζώντας τα τελευταία χρόνια στην Ελβετία έχω εντυπωσιαστεί από το παράδειγμα μιας μικρής χώρας, όπου ο πολίτης εμπιστεύεται το κράτος και το κράτος σέβεται τον πολίτη και όπου πολλά προβλήματα αντιμετωπίζονται με την κοινή λογική, ορθολογισμό, ατομική ευθύνη και συλλογική πειθαρχία.
Η θεσμοθέτηση της ψήφου των αποδήμων είναι ένα θετικό βήμα που θα τονώσει τους δεσμούς της ομογένειας με το μητροπολιτικό κέντρο, σημαντικό ιδίως για τα άτομα που έφυγαν από την Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Άργησε να γίνει, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ. Αυτό που πρέπει πάντως να αποφευχθεί, είναι να εισαχθούν οι κομματικές έριδες στο εξωτερικό.
Πώς άραγε θα μετατρέψουμε το brain drain σε brain gain;
Το ζητούμενο με τους περίπου 500 χιλιάδες Έλληνες που έφυγαν μετά την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 2010, δεν είναι μόνο να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες που θα κάνουν ελκυστική την επιστροφή τους, όποτε αποφασίσουν να το επιχειρήσουν, αλλά να τους ενθαρρύνουμε να συμβάλουν στην ανάπτυξη του τόπου ακόμη και από μακριά. Η πλειοψηφία τους είναι άτομα νεαρής ηλικίας με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Υπάρχουν πρωτοβουλίες και πλατφόρμες συνεργασίας για τη διασύνδεση επιχειρηματιών της διασποράς με την εγχώρια ελληνική επιχειρηματικότητα. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων επίσης ενισχύει νεοφυείς επιχειρήσεις στον χώρο της τεχνολογίας.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε και μια άλλη πρωτοβουλία ονόματι «Κόμβος», που επικεντρώνεται στη συγκρότηση ενός υπερκομματικού εθνικού σχεδίου αξιοποίησης του δυναμικού της ομογένειας για την προώθηση έργων με τεχνολογικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα στην ψηφιακή τεχνολογία, υγεία, βιοτεχνολογία, φροντίδα ηλικιωμένων, περιβάλλον και άλλα.
Υπηρετήσατε για πολλά χρόνια στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσιγκτον. Πώς αξιολογείτε την πορεία των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και τι αναμένει η ομογένεια της Αμερικής από τον νέο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν;
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις έχουν περάσει σε φάση ωριμότητας, χωρίς «αγκάθια» στις διμερείς σχέσεις. Στην Ουάσιγκτον αναγνωρίζεται ο σταθεροποιητικός και εποικοδομητικός ρόλος της Ελλάδος στην Ανατολική Μεσόγειο και η γεωστρατηγική της βαρύτητα. Εκτιμάται το γεγονός ότι η χώρα μας συμπεριφέρεται με υπευθυνότητα, αλλά αναγνωρίζεται και η αποφασιστικότητά της στην προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Το ζητούμενο είναι να εξασφαλισθούν από πλευράς μας σημαντικά ανταλλάγματα για τη συνεισφορά της χώρας στη διμερή αμυντική συνεργασία, αλλά και για τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματά της.
Η προσοχή της αμερικανικής διπλωματίας επικεντρώνεται στη στρατηγική αντιπαλότητα με την Κίνα πρωτίστως και δευτερευόντως με τη Ρωσία. Αυτό που ζητούν οι ομογενείς της Αμερικής από τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν, είναι να δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο, περιλαμβανομένων και κυρώσεων κατά της Άγκυρας για προκλητικές και παράνομες ενέργειές της, με το επιχείρημα ότι με την επικράτηση του κράτους δικαίου και του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο εξυπηρετούνται και τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή.