Περίληψη Ομιλίας Ομ. Καθ. Παντελοδήμου

Εκτύπωση

2015 Pantelodimos
Δημήτριος Παντελοδήμος, ομότιμος καθηγητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πρόδρομη ανακοίνωση για τα πορίσματα μακροχρόνιας έρευνας που πρόκειται σύντομα να δημοσιευθεί σε βιβλίο-λεύκωμα με τον τίτλο «Ευεργέτης της Μαγνησίας» κατά τη χρονική περίοδο 1750-1975.

Εξετάζεται, εισαγωγικά, το φαινόμενο της ευεργεσίας από τους αρχαίους χρόνους με την καθιέρωση συγκεκριμένων θεσμών από την Αθηναϊκή δημοκρατία, έως τις μέρες μας με την ενεργό εκδήλωση συναισθημάτων φιλοπατρίας, φιλανθρωπίας και φιλαλληλίας.

Στη συνέχεια προσδιορίζονται τα κριτήρια επιλογής των ευεργετών που αποτελούν αντικείμενο της έρευνας αυτής και ακολουθεί η κατάταξή τους σε εθνικούς, τοπικούς και διακρατικούς ευεργέτες.

Διαπιστώνεται ότι οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν τους κατά καιρούς ευεργέτες της Μαγνησίας να προβούν σε δωρεές ήσαν ο πατριωτισμός, η φιλανθρωπία, η πολιτική σκοπιμότητα και η έλλειψη άμεσων κληρονόμων.

Οι ευεργέτες στρέφονται γύρω από τους εξής γενικούς άξονες:

1. Παιδεία: ίδρυση και λειτουργία σχολείων στοιχειώδους εκπαίδευσης, παρθεναγωγείων, γυμνασίων, επαγγελματικών σχολών και ενίσχυση του έργου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Χορήγηση υποτροφιών για σπουδές.

2. Φιλανθρωπία: ίδρυση και λειτουργία Νοσοκομείων, Πτωχοκομείων, Ορφανοτροφείων και Γηροκομείων. Οικονομική ενίσχυση απόρων οικογενειών.

3. Λατρεία: ανέγερση, επισκευή και συντήρηση εκκλησιών.

4. Πολιτισμός: ίδρυση Βιβλιοθηκών, Αρχαιολογικών Μουσείων και Πινακοθήκης.

5. Δημόσια έργα: δρόμοι, πλατείες, βρύσες, δεξαμενές, ηλεκτροφωτισμός.


Η συγκέντρωση, τέλος, τόσο μεγάλου αριθμού ευεργετών –πάνω από εκατό- επιτρέπει τη σύγκριση των μεγεθών τόσο ως προς την καταγωγή τους, όσο και ως προς τον τόπο της οικονομικής τους δραστηριότητας, αφού οι περισσότεροι ανήκουν στον παροικιακό ελληνισμό, αλλά και ως προς την ποιότητα του σκοπού της ευεργεσίας τους.