Αρχικη

"Η συμβολή των αποδήμων Μαγνήτων στις ενεργειακές και τουριστικές προκλήσεις του Δήμου Βόλου"

6 Αυγούστου 2012, αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου Βόλου

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Σας προσκαλούμε στο 4ο Συνέδριο Αποδήμων Μαγνήτων

«Η συμβολή των Αποδήμων Μαγνήτων στις Ενεργειακές και Τουριστικές Προκλήσεις του Δήμου Βόλου»

που θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου Βόλου
τη Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012 και ώρα 09.30

Καλωσόρισμα από το Δημάρχο Βόλου, Πάνο Τρ. Σκοτινιώτη

Α΄Κύκλος εργασιών 

"Ενεργειακά ζητήματα στο Δήμο Βόλου"

 Προεδρείο:

Νατάσα Οικονόμου, Αντιδήμαρχος Διοίκησης, Οικονομικών, Προγραμματισμού και Νέων Τεχνολογιών.

Απόστολος Ζουπανιώτης, Πρόεδρος του "Κοινού των Μαγνήτων"

Εισηγητές:

Αχιλλέας Γ. Αδαμαντιάδης, Ομότιμος Καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας και Ενεργειακής Πολιτικής, Σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας

"Η Κλιματική Αλλαγή και οι Ενεργειακές Επιλογές του Δήμου Βόλου"

Εισαγωγή. Τα σημάδια του κινδύνου πληθαίνουν σε παγκόσμια κλίμακα και μας προειδοποιούν πως η τροχιά της ζωής μας οδηγεί σε μια δυνητικά καταστροφική κατάληξη, μιά κατάληξη που θα έχει πρωτοφανή έκταση και που θα είναι μη αναστρέψιμη, δηλαδή πέραν των δυνατοτήτων μας να την ανατάξουμε ή ακόμα και να την σταματήσουμε. Μιλάω εδώ γιά την επερχόμενη κλιματική αλλαγή της οποίας τα συμπτώματα είναι όλο και πιό έντονα και αδιαμφισβήτητα, σε συνάρτηση με τις ενεργειακές πρωτοβουλίες του Δήμου Βόλου στις οποίες αφιερώθηκε μία ειδική συνεδρία του 4ου Συνεδρίου του Κοινού των Μαγνήτων. Προσωπικά, χαίρω που μου δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχω και να κάνω μιά μικρή συμβολή στην προσπάθεια του Δήμου που στοχεύει στη σωστή κατεύθυνση. Στο σύντομο αυτό σημείωμα, δεν προτίθεμαι να κάνω αναφορές σε πολύ τεχνικά και λεπτομερειακά ζητήματα αλλά θέλω μάλλον να απευθυνθώ στο ευρύτερο κοινό του Δήμου και του Νομού, στους συμπολίτες μου που τους απασχολεί όχι μόνο το μέλλον του Βόλου αλλά ολόκληρης της χώρας, ακόμα και της υδρογείου.
Σημείο αντιλεγόμενο. Δυστυχώς, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, των αιτίων της και της ενδεδειγμένης πολιτικής για την αντιμετώπισή του έχει γίνει μπαλάκι στο πολιτικό παιχνίδι, ιδιαίτερα των ΗΠΑ, ενώ είναι αντικείμενο και ζήτημα της επιστήμης και της αντικειμενικής έρευνας, πολύ πέραν των πολιτικών και κομματικών σκοπιμοτήτων. Υπάρχουν, όπως αναμένεται, ασάφειες στα δεδομένα, τις μεθόδους και τα συμπεράσματα της έρευνας. Παρά ταύτα όμως, η συντριπτική πλειοψηφία (σε ποσοστό 97%) των εκατοντάδων, αν μη χιλιάδων, ερευνητών, με λογισμικά εργαλεία ποικίλα και διάφορα και με έρευνες ανεξάρτητες αλλήλων, έχουν καταλήξει ότι η κλιματική αλλαγή είναι αναμφισβήτητη, και πως η κύρια αιτία είναι ανθρωπογενής, και για να είμαστε πιό συγκεκριμένοι, ειλικρινείς, και ρεαλιστές, η αχαλίνωτη και πέρα από έλεγχο αυξανόμενη κατανάλωση των συμβατικών καυσίμων, δηλαδή των υδογονανθράκων, που εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα από την καύση τους. Η περιεκτικότητα του διοξειδίου στην ατμοσφαιρα εκτινάχτηκε από ένα ποσοστό περίπου 260 ppm (μέρη στο εκατομμύριο) στην προ-βιομηχανική εποχή (δηλαδή πρίν από τα μέσα του 19ου αιώνα) σε επίπεδα 375 ppm σήμερα με έντονες ανοδικές τάσεις. Ακόμα και ο καθηγητής Richard S. Lindzen του γνωστoύ και διεθνώς εκτιμωμένου ΜΙΤ (του σχολείου στο οποίο οφείλω και εγώ το διδακτορικό μου), που είναι ο πιό γνωστός και αξιοπρόσεκτος αμφισβητίας, με την θεωρία πως η μειωμένη νέφωση θα σώσει τον πλανήτη, έγινε αντικείμενο δριμύας κριτικής από τους συναδέλφους τού τμήματός του επειδή επέτρεψε την εργασία του να γίνει όργανο της πολιτικής διελκυστίνδας.
Τα τελευταία δεδομένα. Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να φιλονικήσει κανείς με την εμείλικτη γλώσσα των αριθμών και της μαθηματικής επιστήμης. Μέσα στο 2012, οι ΗΠΑ διανύουν το θερμότερο έτος που έχει ποτέ καταγραφεί και τα 13 θερμότερα χρόνια για το πλανήτη Γη έχουν συμβεί μετά το 1998 σύμφωνα με καταγραφές που ανάγονται ως το 1880. Η απότομη αυξητική τάση της θερμοκρασίας συμβαδίζει με απόλυτη συνάρτηση και συμφωνία με την έκλυση ου διοξειδίου που προανέφερα και την περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας. Μόλις το περασμένο Μάïο η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των ερευνών της πως, μέσα το 2010, η υδρογειακή έκλυση του διοξειδίου του άνθρακα έφτασε το πρωτοφανές ποσό των 31.6 γιγα-τόννων (δηλαδή δισεκατομμυρίων τόννων) μιά αύξηση 3.2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος 2010, παρ’ όλες τις δηλώσεις γιά πρόοδο και την έκφραση καλών προθέσεων από μέρους κυβερνήσεων και οργανισμών. Μιά εύστοχη αμερικανική παροιμία λέει πως «ο δρόμος πρός την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις» απ’ τις οποίες υπάρχει μεγάλος πληθωρισμός. Οι αριθμοί που δείχνουν θερμοκρασιακή άνοδο, και τα ποικίλα φαινόμενα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι χειρότερα και απ’ τις πιό δυσοίωνες προβλέψεις.
Επιδράσεις-επιπτώσεις. Οι προβλεπόμενες επιδράσεις έχουν γίνε αντικείμενο πολλών δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων από μία πλειάδα οργανισμών σε διεθνές, εθνικό, και τοπικό επίπεδο. Εκτός της υψηλής θερμοκρασίας, που γίνεται αντιληπτή απ’ τον καθένα, υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα, επιτάχυνση της τήξης των πάγων και μεγάλη όξυνση των ωκεανών που προέρχεται απ’ την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα και που επηρεάζει την υγεία των κοραλλιογενών υφάλων και τα έμβια όντα της θάλασσας απ’ τα οποία όμως εξαρτάται άμεσα η ζωή των ανθρώπων του πλανήτη.
Αλλά δεν έχουμε ακόμα ιδεί και τα χειρότερα, που έπονται. Με την προϊούσα κλιματική αλλαγή, προβλέπεται να αυξηθούν και να επιδεινωθούν οι περίοδοι μεγάλης ξηρασίας, να υψωθεί η επιφάνεια των θαλασσών και να καταποντιστούν μεγάλες κατοικημένες περιοχές, να επηρεαστεί δραστικά η γεωργία και η γεωργική παραγωγή, να αλλάξει ο τύπος και η κατανομή των ασθενειών και να επιταχυνθεί η απώλεια βιοποικιλίας απ’ την οποία εξαρτάται άμεσα η ζωή πάνω στη Γή, και άλλα πολλά που το σύντομο αυτό σημείωμα δεν επιτρέπει να αναφερθούν διεξοδικά.
Υπάρχουν λύσεις; Προκύπτει, βέβαια, το εύλογο ερώτημα άν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να σταματήσει η καταστροφική πορεία μας ή, τουλάχιστον, να μετριαστούν οι αναμενόμενες επιπτώσεις. Ασφαλώς και υπάρχουν και θα κάνω μιά σύντομη αναφορά σε ό,τι νομίζω συνιστά μιά σωστή και, ίσως, ελπιδοφόρα προσέγγιση. Αρχίζω με δύο σκέψεις που αποτελούν και το αντικείμενο δικών μου ενδιαφερόντων καθώς και ικανών επαγγελματικών εργασιών, δηλαδή με την τεχνολογία και την οικονομία.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η λέξη κλειδί είναι η «αειφορία.» Να προσανατολιστούμε σε πρακτικές και χρήσεις που δεν έχουν περιορισμένο χρονικό ορίζοντα αλλά εξασφαλίζουν (σχεδόν) απεριόριστη εφαρμογή χωρίς απαράδεκτες επιπτώσεις στην ακεραιότητα του πλανήτη, τη διατήρηση του περιβάλλοντος και στην ανθρώπινη υγεία. Αυτή είναι μιά ανεκπλήρωτη πρόταση επειδή, όπως το έχω τονίσει μυριάδες φορές και προφορικώς και γραπτώς, δεν υπάρχει τίποτε που μπορούμε να κάνουμε χωρίς κάποιες επιπτώστεις και κάποιο κόστος, αλλά είναι ανάγκη να αρκεστούμε σε επιπτώσεις και κόστη πού είναι παραδεκτά στην ευρύτερη κοινωνία και περιορισμένης κλίμακας. Πρός αυτόν το στόχο, μεγάλο ρόλο έχουν να παίξουν οι επιστήμονες και τεχνολόγοι αλλά και η κοινωνία στο σύνολό της με την επίτευξη κοινωνικής (και πολιτικής) συναίνεσης. Με αυτή την αρχή στο νού μας, δεν υπάρχει άλλη αειφόρος πηγή ενέργειας παρεκτός της ηλιακής και των παραγώγων της. Πέφτουν σ’ αυτή τη κατηγορία της αειφορίας η άμεση ηλιακή, η αιολική, αλλά και η υδροηλεκτρική, η βιομάζα, η παλιρροιακή και αυτή των κυμάτων (η γεωθερμία συμπεριλαμβάνεται συχνά μεταξύ των ανανεωσίμων πηγών αλλά βρίσκεται σε ορισμένες μόνο περιοχές της γής, έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και, σε αυστηρό πλαίσιο, δεν είναι πραγματικά αειφόρος). Δεν έχουν όλες αυτές οι μορφές την ίδια βιωσιμότητα και οικονομικότητα αλλά θα επικεντρώσω τα σχολιά μου στις μορφές στις οποίες ο Δήμος Βόλου έχει αποφασίσει να πάρει πρωτοβουλίες. Το δεύτερο σκέλος της πρότασής μου είναι η οικονομία, δηλαδή οι τιμές και το κόστος, περιλαμβανομένου του φόρου, που αφ’ ενός προσδιορίζονται απ’ την αντικειμενική πραγματικότητα και αφ’ ετέρου απ’ τους κοινωνικούς στόχους, μέσω της φορολογίας. Το πιό κραυγαλέο παράδειγμα αποτελεί ο διαβόητος «φόρος του άνθρακα» που είναι, κατά τη γνώμη μου, ο πιό ρεαλιστικός τρόπος για να φορτωθεί το καύσιμο αυτό με τις πολυποίκιλες και εκτεταμένες οικονομικές ζημίες και βλάβες στην υγεία του πληθυσμού αλλά που αποτελεί σημείο ισχυρά αντιλεγόμενο σ’ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο γιατί πολλοί, συντηρητικοί ιδίως, παθαίνουν σπαστική αλλεργία όταν ακούν τη λέξη «φόρος.»
Τα φωτοβολταïκά (Φ/Β). Αν και δεν έχω γίνει ενήμερος για πρόγραμμα εγκατάστασης Φ/Β στον Δήμο, αποτελεί αυτή η τεχνολογία εστία μεγάλου ενδιαφέροντος σε παγκόσμια κλίμακα. Η Γερμανία βρίσκεται στην πρωτοπορία παρά το γεγονός πως δεν έχει καλή ηλιοφάνεια αλλά η χώρα αυτή κινείται από μιά έντονη επιθυμία να βρίσκεται στην ηγεσία προηγμένων τεχνολογιών και να γίνει κύριος και ανταγωνιστικός προμηθευτής της τεχνολογίας μέσα στον κόσμο. Είναι εξόχως ενδιάφερον πως οι τιμές των Φ/Β έχουν πέσει κατά 70% στα τελευταία 4 χρόνια με το κόστος μονάδων πάνω από 100 κιλοβάττ (στην επιφάνεια της γής) να βρίσκεται στην περιοχή των €1600 για προμήθεια του υλικού και εγκατάσταση, όπως έχει επιβεβαιωθεί από πολλές πηγές, και το κόστος των οικιακών εγκαταστάσεων στη στέγη να βρίσκεται στην τιμή των €2.300/kW. Πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στους φίλους μας Κινέζους γιά τη δραματική πτώση του κόστους αλλά δεν είμαι βέβαιος πως, μακροχρόνια, αυτή η πτώση θα είναι βιώσιμη γιατί δεν στηρίζεται σε ανάλογη τεχνολογική βελτίωση. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, οι ΗΠΑ κατήγγειλαν την Κίνα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για παράβαση των κανόνων επειδή ισχυρίζονται πως η Κίνα πουλάει κάτω του κόστους. Ο ανταγωνισμός είναι καλός και συμφέρει τον καταναλωτή αλλά σε κάθε παιχνίδι υπάρχουν και κανόνες που πρέπει να τους τηρούν οι παίκτες. Επί πλέον, η Pυθμιστική Aρχή Eνέργειας (ΡΑΕ) της Ελλάδας γνωμοδότησε, μόλις πρό ημερών, πως οι εγγυημένες στους παραγωγούς τιμές της κιλοβαττώρας από Φ/Β πρέπει να μειωθούν για να αντανακλά το μειωμένο κόστος και την αυξημένη αποδοτικότητα (γά να μην πούμε και την οικονομική κατάσταση της χώρας, της ΔΕΗ, και των καταναλωτών). Η γνώμη μου είναι πως τα Φ/Β εξακολουθούν να είναι οικονομικώς αποδοτικά και ο Δήμος θα πρέπει να εκμεταλλευτεί την παρούσα συγκυρία και να εγκαταστήσει, είτε επί του εδάφους είτε στις στέγες των κτιρίων του, όσο μπορεί περισσότερα Φ/Β, που κατά την εκτίμησή μου μπορεί να φτάσουν μερικές εκατοντάδες κιλοβάττ ή και ένα ή δύο μεγαβάττ, ανάλογα με το τι εκτάσεις γής ή τί κτίρια διαθέτει για το σκοπό αυτό. Οι ντόπιοι επαγγελματίες του τομέα μπορούν να παίξουν ένα καλό ρόλο σε ένα τέτοιο έργο και να τονώσουν και την εντόπια απασχόληση. Έτσι ο Δήμος θα δώσει και το καλό παράδειγμα σε άλλους δήμους της επικράτειας και να πάρει την πρωτοπορία στον τομέα αυτόν.
Εκμετάλλευση της λυματο-ιλύος. Βασισμένος σε έργο που εξεπόνησα σε ένα απ’ τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Emirate of Fujairah), θεωρώ πολύ καίρια την πρωτοβουλία του Δήμου να εξετάσει τις εναλλακτικές επιλογές για την αξιοποίηση της ιλύος που παράγεται στο σταθμό επεξεργασίας λυμάτων για τη παραγωγή μεθανίου που είναι πολύτιμη πηγή ενέργειας (όπως γνωρίζουν καλύτερα οι ειδικοί, το αέριο αυτό είναι η κύρια συνιστώσα του φυσικού αερίου σε ποσοστό ανάλογο με την ποιότητα του αερίου). Επί πλέον πρέπει να γνωρίζουμε πως το μεθάνιο είναι ένα απ’ τα κύρια αέρια του θερμοκηπίου και η έκλυσή του είναι περίπου 24 φορές πιό ζημιογόνα (ανά μονάδα μάζης) από εκείνη του διοξειδίου του άνθρακα. Επομένως, η αποτροπή της έκλυσης μεθανίου, που θα γινόταν είτε με την αργή παραγωγή και διαφυγή του στην ζύμωση των βιο-καταλοίπων, είτε η αποτροπή έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα απ’ την μη παραγωγική καύση του (flaring) πιστώνεται (carbon credits) με σημαντικό χρήμα στη διεθνή αγορά. Επομένως, και χωρίς να εισέλθω σε τεχνολογικές λεπτομέρειες, η προγραμματισμένη και ελεγχομένη παραγωγή μεθανίου μέσα σε ειδικές εγκαταστάσεις (βιο-χωνευτήρια ή bio-digestors) ενέχει δύο πλεονεκτήματα: (α) την παραγωγή ωφέλιμης ενέργειας και (β) την αποτροπή της έκλυσης ενός πολύ ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου που συντελεί στην κλιματική αλλαγή. Και τα δύο αυτά πλεονεκτήματα αποφέρουν σημαντικά οικονομικά (και χρηματικά) ωφέλη.
Συνιστώ την παραγωγή βιο-αερίου σε βιο-χωνευτήρια και τη χρήση του καθαρισμένου μεθανίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με ειδικές μηχανές Diesel που έχουν μετα-σχεδιασθεί για το σκοπό αυτό και που διατίθενται ανταγωνιστικά την διεθνή αγορά. Είναι αυτονόητο πως οι τελικές αποφάσεις του Δήμου θα εξαρτηθούν από την ενδελεχή και προσεκτική μελέτη της τεχνολογίας, του κόστους τού τεχνολογικού εξοπλισμού, του κόστους των εναλλακτικών μορφών ενέργειας που ο Δήμος θα μπορούσε να προσποριστεί, καθώς και την περιβαλλοντική μελέτη που πρέπει απαραιτήτως να προηγηθεί (ας μην το ξεχνούμε αυτό ποτέ γιατί, όπως προανέφερα, δεν υπάρχει απολύτως τίποτε που θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς κάποιες επιπτώσεις στο περιβάλλον). Εχω ήδη συζητήσει με το τεχνικά στελέχη του Δήμου (της ΔΕΥΑΜΒ) να οργανώσουμε μιά μικρή ομάδα όπου θα συζητήσουμε τεχνικές λεπτομέρειες, θα προσφέρω τις σκέψεις και προτάσεις μου, θα ακούσω τα ανάλογα των στελεχών και να δούμε αν μπορούμε να διατηρήσουμε μιά συνεχιζόμενη, και κάπως μακροχρόνια (εθελοντική) συνεργασία, στο μέτρο, φυσικά, που ο Δήμαρχος και τα στελέχη του Δήμου θα το θεωρούσαν χρήσιμο, εφικτό, και επιθυμητό.
Εκμετάλλευση των υδατικών πόρων του Δήμου. Έχει ήδη υλοποιηθεί ένα τέτοιο μικρό υδρο-ηλεκτρικό (Υ/Η) έργο στη θέση Σαρακηνός του Πηλίου και προγραμματίζονται μερικά ακόμη παρόμοια έργα. Έργα αυτού του τύπου έχουν προσελκύσει την προσοχή πολλών διεθνών οργανισμών ανάπτυξης και πιστωτικών ιδρυμάτων επειδή τα μεγάλα Υ/Η έχουν πολλά προβλήματα, απαιτούν μακρούς χρόνους προετοιμασίας, και τείνουν να είναι πολυδάπανα ενώ δυνατότητες για μικρά έργα (οριζόμενα κάτω των 10 MW) υπάρχουν σε πολλές περιοχές της υδρογείου, ακόμα και σε πολύ φτωχές, υποανάπτυκτες χώρες, έχουν σχετικά χαμηλό επενδυτικό κόστος, παράγουν ανταγωνιστική ενέργεια, προξενούν μικρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, και τείνουν να τονώνουν την τοπική οικονομία. Επί πλέον, μειώνουν την έκλυση των αερίων του θερμοκηπίου που θα εκλύοντο αν η παραγωγή ενέργειας επρόκειτο να βασισθεί σε συμβατικά καύσιμα. Με όλες τις θεωρήσεις αυτές, που είναι θετικές, η Παγκόσμια Τράπεζα έχει στηρίξει ποικιλοτρόπως την εγκατάσταση μικρών Υ/Η έργων σε πολλές χώρες και είχα και εγώ την ευκαιρία να ερευνήσω αρκετά από αυτά και να συμμετάσχω στη μελέτη και υλοποίησή τους.
Συγχαίρω το Δήμου Βόλου για την πρωτοβουλία του να αξιοποιήσει το υδατικό δυναμικό της περιοχής με την μελέτη και εγκατάσταση μικρών Υ/Η έργων. Είναι αυτονόητο, και πάλι, πως πρέπει τα έργα αυτά να μελετηθούν διεξοδικά με μεθοδολογίες που είναι διεθνώς παραδεδεγμένες και με αποφάσεις βασισμένες σε αντικειμενικά κριτήρια και στο συμφέρον των πολιτών του Δήμου. Οι προϋποθέσεις είναι ευνοϊκές διότι η τεχνολογία είναι κατασταλαγμένη με τυποποιημένες, έτοιμες μηχανές, υπάρχουν αρκετοί προμηθευτές στο διεθνές εμπόριο ώστε να γίνει μιά προμήθεια ανταγωνιστική, η κατασκευή είναι σχετικά εύκολη και σύντομη, η διάρκεια ζωής του εξοπλισμού και των έργων μακρά, και η λειτουργία των μονάδων αυτοματοποιημένη και σχετικά εύκολη. Δεν θα πρέπει όμως ούτε προς στιγμή να σκεφθούμε πως δεν χρειάζεται να γίνεται η λειτουργία τους με μεγάλη τεχνογνωσία και προσοχή και η επισκόπηση και συντήρηση με απαρέγκλιτη ευσυνειδησία και συνέπεια. Όπως προείπα και στην περίπτωση του μεθανίου, έχω προσφέρει τη στήριξή μου και τη συμβουλευτική μου επιθεώρηση στην προσπάθεια του Δήμου και των στελεχών του στο έργο των μικρών Υ/Η έργων και είμαι διαθέσιμος για πιό τεχνικές και λεπτομερειακές συζητήσεις.
Συμπερασματικά. Η μελλοντική μας πορεία στον ενεργειακό τομέα αλλά και γενικώτερα στην οικονομική μας ζωή πρέπει να στηριχθεί, αναπόφευκτα, στις ανανεώσιμες πηγές και στην εξοικονόμηση που θα την κάνουν δυνατή τόσο η τεχνολογία με νεώτερες μεθόδους παραγωγής και αποθήκευσης και η οικονομία, όταν υιοθετήσουμε την αρχή πως κάθε ζημία καί κάθε κόστος, συμπεριλαμβανομένου του λεγομένου εξωτερικού κόστους (που δεν επιμετράται ή που είναι δύσκολο να επιμετρηθεί) πρέπει να πληρώνεται απ΄τον δημιουργό του κόστους. Γιά να είμαστε όμως ειλικρινείς με τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας, πρέπει να παραδεχτούμε πως η ενεργειακή και γενικώτερη οικονομική κρίση που περνάμε έχουν βαθύτερες ρίζες, μιά ηθική κρίση που προέρχεται από την πλεονεξία, τον εγωκεντρισμό, την προσήλωση σε μιά ρηχή ευζωΐα και τη αδιαφορία για το συλλογικό-κοινωνικό καλό. Άν όλοι οι κάτοικοι της υφηλίου θελήσουν να ζήσουν στο επίπεδο κατανάλωσης των λεγομένων προηγμένων λαών, δεν θα αρκούσαν όλοι οι φυσικοί πόροι δύο υδρογείων να ικανοποιήσουν τις υποτιθέμενες υλικές αυτές ανάγκες. Υπάρχει λοιπόν μιά επιτακτική και πραγματική ανάγκη για αλλαγή νοός, γιά μιά μετάνοια, για να το πούμε με εκκλησιαστική γλώσσα, που θα μας βάλει σε διαφορετική τροχιά και ύφος ζωής. Πρωταρχικές γραμμές και επιταγές του μελλοντικού ανθρώπου θα είναι, νομίζω, οι εξής:
Η αειφορία, δηλαδή σκόπευση σε μιά μακροχρόνια, αν όχι απέραντη, προοπτική που θα εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους ζωής γιά όλους με λιτότητα και απλότητα (που είναι απαραίτητες και για την πνευματική μας υγεία). Η εξοικονόμηση ενέργειας και ποικίλων άλλων φυσικών πόρων θα είναι απαραίτητη συνιστώσα της αειφορίας αυτής.
Η ανακύκλωση όλων των υλικών. Χρήση και επανάχρηση του υλικού κόσμου με σεβασμό στο πεπερασμένο των φυσικών πόρων και την ανάγκη όλων για επιβίωση και κοινά αποδεκτή ζωή σε διατροφή, περίθαλψη, αναψυχή, και άλλες συνθήκες καλής ζωής.
Απόλυτος σεβασμός για τη φύση και το περιβάλλον, αποφυγή των ρύπων στην ξηρά, τα ύδατα και τον αέρα, ανάταξη των διαταράξεων, με υψηλό κόστος (ίσως και αυστηρή ποινή) για οποιαδήπορε ρύπανση και διαταραχή (περιλαμβανομένης της ηχητικής ρύπανσης). Μιά νέα φιλοσοφία και πεποίθηση πως είμαστε επιστάτες και όχι ιδιοκτήτες και χρήστες, και μάλιστα άφρονες και αλόγιστοι, της φυσικής κληρονομιάς.
Αυτοπειθαρχία και αυτοέλεγχος και όχι ασυδοσία, ανευθυνότητα, και ροπή προς αχαλίνωτη κατανάλωση και ευμάρεια θα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου ανθρώπου.
Σε κάθε πράξη μας και κάθε προγραμματισμό, ας σκεφθούμε αν συντελούμε ώστε ο άνθρωπος να υπάρχει επι της Γής σε 1.000 χρόνια (και σε ποιά κατάσταση και υπό ποιές συνθήκες). Αν πορευθούμε με αυτό το κριτήριο, ίσως, τελικά, υπάρχει κάποια ελπίδα.

Γεώργιος Κομνηνάκης, Χημικός Μηχανικός, MSc of Science, Διευθυντής Προγραμματισμού και ανάπτηξης της ΔΕΥΑΜΒ, πρώην στέλεχος της ΔΕΥΑ Νέας Υόρκης, 

"Έργα και Προοπτικές Αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από τη ΔΕΥΑΜΒ"

Η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Μείζονος Περιοχής Βόλου (Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β.) υδροδοτεί απρόσκοπτα το πολεοδομικό συγκρότημα Βόλου με μίγμα νερού που προκύπτει από την ανάμιξη νερού γεωτρήσεων και πηγαίου νερού από το Πήλιο. Οι υπόλοιποι οικισμοί του Δήμου Βόλου υδροδοτούνται είτε με μίγμα είτε με καθαρά πηγαίο νερό.

Το ενεργειακό κόστος παραγωγής και μεταφοράς πόσιμου νερού από γεωτρήσεις καθώς και το κόστος για την επεξεργασία των αστικών και βιομηχανικών λυμάτων είναι σημαντικό, αναγκάζοντας τη Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β. να στραφεί σε αντισταθμιστικές λύσεις περιορισμού της ενεργειακής κατανάλωσης και αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Το υδατικό δυναμικό του ορεινού όγκου του Πηλίου αποτελεί σημαντική πηγή ενεργειακής αξιοποίησης για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β., εκμεταλλευόμενη την μεταφορά πηγαίου νερού με χαλύβδινους αγωγούς για την υδροδότηση του Βόλου και τις μεγάλες κλίσεις του ορεινού ανάγλυφου, έχει ήδη κατασκευάσει και λειτουργεί από το 1999 ένα μικρό Υδροηλεκτρικό Σταθμό, εγκατεστημένης ισχύος 750 KW, ο οποίος έχει θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο και παράλληλα αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη στην Επιχείρηση από την πώληση του ρεύματος στη ΔΕΗ. Μετά την πρόσφατη επέκταση των διοικητικών ορίων της Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β. στα όρια του νέου Δήμου Βόλου, η Επιχείρηση διερευνά την περεταίρω αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού του Πηλίου για την κατασκευή πρόσθετων υδροηλεκτρικών σταθμών, όλων των μεγεθών.

Παράλληλα, η Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β. εκμεταλλεύεται την καύση του βιοαερίου, που παράγεται κατά τη διάρκεια επεξεργασίας της λυματολάσπης στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ εξετάζει και τις δυνατότητες εκμετάλλευση της θερμογόνου αξίας των βιοστερεών (δηλαδή της επεξεργασμένης λυματολάσπης) σε διάφορες εφαρμογές.

Γεώργιος Γεροβασίλης, Πολιτικός Μηχανικός BEng/MSc, μέλος του ΤΕΕ Μαγνησίας, Διευθύνων Σύμβουλος της RSEnergy Hellas Solartechnik.
«Φωτοβολταϊκά: Διέξοδος στον οικονομικό μεσαίωνα που διανύει η Μαγνησία»

Η Μαγνησία και κατ'επεκταση η Ελλάδα, διανύει μία από τις πιο δύσκολες και κρίσιμες περιόδους της ιστορίας της. Η οικονομική δυσπραγία έχει «μουδιάσει» σχεδόν όλους τους επιχειρηματικούς τομείς.
Σε αυτό το οικονομικά ασφυκτικό περιβάλλον ο τομέας της ενέργειας εξακολουθεί να προσφέρει ευνοϊκό έδαφος για κερδοφόρες επιχειρηματικές επενδύσεις, ενώ παράλληλα «ανοίγει» θέσεις εργασίας σε μία κοινωνία, η οποία πλέον μαστίζεται από την ανεργία.
Ειδικά ο τομέας των φωτοβολταϊκών, ο οποίος έχει γνωρίσει ήδη πολύ μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, μπορεί να αποτελέσει την ατμομηχανή μιας νέας, υγιούς οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, γενικώς και της τοπικής κοινωνίας, ειδικώς.

Φωτογραφικό υλικό.

Β΄ Κύκλος Εργασιών
"Πολιτισμός και Τουρισμός: δύο έννοιες αλληλένδετες στην υπηρεσία της ανάπτυξης"

Εισηγητές:

Κερασία Μπαρτζιώκα, Δημοτική Σύμβουλος - Πρόεδρος Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Δήμου Βόλου

"Σχέδιο Τουριστικής προβολής Δήμου Βόλου: όραμα και Δράσεις."

Δρ. Θεόδωρος Μεταξάς, Λέκτορας Οικονομικής Ανάπτυξης Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

"Η ταυτότητα, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και η εικόνα του Βόλου"

Οι εξελίξεις της τελευταίας 25ετίας ειδικότερα στον ευρωπαϊκό χώρο, τόσο σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο όσο και σε γεωπολιτικό, έχουν επιφέρει σημαντικές και κάθετες αλλαγές στην αστική και περιφερειακή ανάπτυξη. Παγκοσμιοποίηση, περίοδος αποβιομηχάνισης, ευρωπαϊκή διεύρυνση, αλλά και η ανάδειξη νέων εθνών-κρατών τόσο στην Ανατολική Ευρώπη όσο και στα Βαλκάνια, συντέλεσαν στο να επαναπροσδιοριστεί ο χαρακτήρας της χωρικής ανάπτυξης, όχι μόνο μέσα από την διερεύνηση και ανάλυση οικονομικών παραγόντων αλλά και μέσα από το πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού, των αναπτυξιακών πολιτικών, των ποιοτικών παραγόντων, αλλά και του ρόλου που διατελούν, αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του, οι τοπικοί/ περιφερειακοί φορείς διοίκησης και οι λαμβάνοντες αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο. Ως αποτέλεσμα, αναδεικνύεται η σημαντικότητα του ρόλου που διαδραματίζουν οι πόλεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με στόχο να αποκτήσουν το δικό τους αυτάρκη οικονομικό δυναμισμό και να βελτιώσουν τη θέση τους και την ανταγωνιστικότητα τους στη νέα διεθνοποιημένη αγορά.

Επιστημονικές έρευνες, στρατηγικά σχέδια, μελέτες περιπτώσεων και διάφορες άλλες εργασίες, επικεντρώνουν στις έννοιες της ταυτότητας, της εικόνας, του προσδιορισμού του οράματος ανάπτυξης ως ένα κοινό αγαθό (common good) από όλες τις ομάδες που δραστηριοποιούνται στο αστικό περιβάλλον, αλλά και την επένδυση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την μοναδικότητα των περιοχών, στοιχεία τα οποία μέσω του κατάλληλου στρατηγικού σχεδιασμού είναι δυνατόν να διαμορφώσουν συγκριτικά πλεονεκτήματα προσδίδοντας στις πόλεις μια ιδιαίτερη δυναμική.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι ευρωπαϊκές πόλεις, ειδικότερα οι μεσαίου και μικρού πληθυσμιακού μεγέθους, με βάση το ιστορικό τους παρελθόν που αναδεικνύει την ταυτότητα τους, επενδύουν στην τοπική τους μοναδικότητα (uniqueness) ή ιδιαιτερότητα (distinctiveness). Ως αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής, η κατασκευή, η διαφοροποίηση ή η αναδιαμόρφωση της εικόνας των πόλεων (city image), ως ‘τελικού παραγόμενου αγαθού’ δεν είναι κάτι το τυχαίο από τη στιγμή που σχετίζεται άμεσα με τη φύση (χαρακτήρα) της ταυτότητας (ισχυρή ή αδύναμη), καθώς επίσης και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αποτελούν τα κύρια συστατικά της ‘μοναδικότητας’ της κάθε πόλης. Παράλληλα αποτελεί παράγοντα της οικονομικής τους ανάπτυξης ενώ ταυτόχρονα συντελεί στην προσέλκυση επενδύσεων και άλλων μορφών δυνητικών αγορών στόχων.
Κάνοντας λόγο για τον Ευρωπαϊκό Νότο και τη ζώνη της Μεσογείου, στην περίοδο μετά το 1990, καταγράφονται σημαντικές προσπάθειες ανασύστασης, επαναπροσδιορισμού και υποστήριξης της εικόνας των πόλεων. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αποτελούν οι πόλεις της Βαρκελώνης και της Λισαβόνας στην Ιβηρική Χερσόνησο, της Φεράρα στην Ιταλία, της Πάφου στην Κύπρο. Στις περιπτώσεις αυτές, η εικόνα της πόλης και η συνολικότερη ανάπτυξη, συνδέθηκε με το λεγόμενο ‘όραμα’ ανάπτυξης. Το όραμα, συνδέθηκε με τον Στρατηγικό Σχεδιασμό και με την αξιολόγηση και επιλογή δράσεων, πρακτικών και πολιτικών για την επίτευξη του οράματος, μέσω της ικανοποίησης μεσοπρόθεσμων στόχων ανάπτυξης. Βασικοί συντελεστές επιτυχίας αποτέλεσαν η αποδοχή του οράματος ως κάτι το κοινό και η ενεργός συμμετοχή όλων των φορέων (δημόσιοι τοπικοί φορείς, επιχειρήσεις, κάτοικοι κ.α), σε μια συγκεκριμένη στρατηγικά αναπτυξιακή διαδικασία, προσδιορισμένη και σε χρονικό ορίζοντα ανάπτυξης.
Ερχόμενοι στην Ελληνική πραγματικότητα και ειδικότερα στην πόλη του Βόλου, θα λέγαμε ότι η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από προσπάθειες ελληνικών πόλεων να επενδύσουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και να ενισχύσουν τη δυναμική τους, αλλά οι προσπάθειες αυτές στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία. Οι βασικότεροι λόγοι, εντοπίζονται στην τυχαιότητα που προσδιορίζονται και εφαρμόζονται οι αναπτυξιακές πολιτικές αλλά και στην έλλειψη συνεργασίας των ομάδων που δραστηριοποιούνται στο περιβάλλον των πόλεων. Σίγουρα δεν μπορούμε να αναζητήσουμε τις αιτίες του προβλήματος, στην πρόσφατη οικονομική κρίση, με δεδομένο το γεγονός ότι αναφερόμαστε σε ένα βάθος χρονικό τουλάχιστον 20 ετών. Οι ελληνικές πόλεις, και ο Βόλος ειδικότερα, έχουν μοναδικότητες, έχουν πλεονεκτήματα και μπορούν να αναπτύξουν αξιόλογες και στρατηγικά σχεδιασμένες δράσεις. Προς αυτήν την κατεύθυνση ο Βόλος την τελευταία 10ετία έχει ενεργοποιηθεί τόσο στην εκπόνηση Στρατηγικών Σχεδίων Ανάπτυξης, όσο και στον προγραμματισμό δράσεων προώθησης της εικόνας της πόλης. Η εικόνα της πόλης του Βόλου στη γενική της μορφή λαμβάνει της διαστάσεις μιας πόλης με μοντέρνο χαρακτήρα, πλούσια βιομηχανική κληρονομιά, ισχυρή ταυτότητα, έντονο πολιτιστικό στοιχείο και μια κεντροβαρή γεωγραφική θέση. Κατά συνέπεια είναι μια πόλη η οποία έχει δυναμική και μπορεί να προσανατολιστεί προς μια επιτυχή πορεία ανάπτυξης. Ειδικότερα όμως, αυτή η αναπτυξιακή πορεία θα πρέπει να προσδιοριστεί με μεγαλύτερη σαφήνεια, με ουσιαστική διάγνωση και με επένδυση στα χαρακτηριστικά εκείνα τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα για το Βόλο, έναντι άλλων ομοειδών πόλεων. Η αποσαφήνιση του οράματος της πόλης και οι αντικειμενικοί στόχοι ανάπτυξης, αποτελούν την αφετηρία για την πορεία αυτή. Ο Βόλος σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει Παρίσι, Λονδίνο, Πράγα ή Αθήνα. Μπορεί όμως να είναι μια πόλη ισχυρή και ανταγωνιστική έναντι άλλων ελληνικών και ευρωπαϊκών πόλεων με παρόμοια δυναμική. Για να το επιτύχει αυτό θα πρέπει να προσανατολίσει την ανάπτυξη του στη βάση μιας αποτελεσματικής εφαρμογής του νόμου της ‘προσφοράς’ και της ‘ζήτησης’, αναγνωρίζοντας του τι πραγματικά και ποιοτικά μπορεί να προσφέρει ως ‘εικόνα πόλης’ και σε ποιες πιθανές αγορές στόχους (π.χ. τουρίστες, επενδυτές, επιστήμονες κ.α). Πρώτα από όλα όμως αυτήν την εικόνα της πόλης οφείλουν να την υποστηρίξουν όσοι δραστηριοποιούνται, ζουν και εργάζονται στο περιβάλλον της. Όσοι πιστέψουν στη δυναμική της πόλης και ασχοληθούν ενεργά με την αναπτυξιακή της προοπτική.
Θα πρέπει επίσης να γίνει σαφές, ότι όταν αναφερόμαστε στην αστική ανάπτυξη, η εκπόνηση ενός σχεδίου ή μιας αναπτυξιακής μελέτης, δεν είναι από μόνη της η λύση του προβλήματος. Και αυτό για έναν πολύ σημαντικό λόγο. Η ανάπτυξη και κυρίως η οικονομική ανάπτυξη είναι ένα φαινόμενο χωρικό. Είναι μια διαδικασία η οποία είναι συνεχής και σε καμιά περίπτωση δεν είναι τυχαία. Η ενίσχυση και προώθηση της εικόνας μιας πόλης δεν μπορεί να αντιπροσωπεύεται από ένα τουριστικό site ή ένα τουριστικό οδηγό, όπως στις περισσότερες ελληνικές πόλεις. Σαφώς χρειάζεται κάτι περισσότερο ειδικό, πιο πλούσιο και συγκροτημένο. Παράλληλα, θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει κατανοητό, ότι ο Βόλος δεν είναι ίδια πόλη με την Καβάλα, ή με την Καλαμάτα ή με κάποια άλλη πόλη. Ο Βόλος και η κάθε πόλη έχει τα δικά της γνωρίσματα, κουβαλά το δικό της παρελθόν, τη δική ταυτότητα και τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία είναι μοναδικά για αυτήν. Η ανάπτυξη της κάθε πόλης πρέπει να είναι ‘μοναδική’ και όχι ‘γενική’. Δεν υπάρχουν ‘γενικές αναπτυξιακές συνταγές’. Η γενίκευση της ανάπτυξης και η ‘αντιγραφή’ αναπτυξιακών προτύπων οδηγεί τις περισσότερες φορές στην αλλοίωση ή και στην καταστροφή του μοναδικού, επηρεάζοντας το χαρακτήρα και τη δυναμική των πόλεων αλλά και την τελική τους εικόνα προς το εξωτερικό τους περιβάλλον. Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, με τα δικά του χαρακτηριστικά και αναπτύσσει τα δικά του μοναδικά χαρίσματα ή η κάθε ιατρική συνταγή είναι μοναδική και απευθύνεται σε ένα και με συγκεκριμένη πάθηση ασθενή. Μόνο αν δούμε και την αστική ανάπτυξη υπό αυτό το πρίσμα, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για αποτελεσματική διάγνωση των μοναδικών χαρακτηριστικών ενός τόπου, για αποτελεσματικό σχεδιασμό και μια τελική εικόνα που να ανταποκρίνεται στο τι πραγματικά μπορεί να προσφέρει με επιτυχία μια συγκεκριμένη περιοχή.
Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι ο αποτελεσματικός στρατηγικός σχεδιασμός, απαιτεί έναν ‘επιχειρησιακό προσανατολισμό’ από όσους λαμβάνουν αποφάσεις τοπικά. Η ικανότητα των φορέων διοίκησης στην υιοθέτηση, την αξιολόγηση, την επιλογή, την εφαρμογή και τον έλεγχο πολιτικών ανάπτυξης, αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα προκειμένου η ανάπτυξη να είναι πραγματική, ουσιαστική, ανταποκρινόμενη κάθε φορά στις πραγματικές ανάγκες της κάθε πόλης/ περιοχής.

Κώστας Λεβέντης, Πρόεδρος Ενωσης Ξενοδόχων Νομού Μαγνησίας

"Η Μαγνησία: Τουριστικές Προκλήσεις και Δυνατότητες"

Βασιλική Αδρύμη - Σισμάνη, Δρ. Αρχαιολόγος, επίτιμη διευθύντρια του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Θεσσαλικών σπουδών

"Η Αξιοποίηση των Αρχαιολογικών Μνημείων για την ανάπτυξη του τουρισμού στη Μαγνησία"

 Κώστας Μαυρομάτης, Μαθηματικός, Πρόεδρος της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος 

"Η 7η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής το 2013"

ΣΥΝΟΨΗ ΟΜΙΛΙΑΣ

Κων/νος Μαυρομάτης, Μαθηματικός, Πρόεδρος της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος

Τίτλος «Η 7η Ολυμπιάδα Αστρονομίας και Αστροφυσικής 2013 στο Βόλο»

Η Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος, εδώ και 17 χρόνια διεξάγει κάθε χρόνο τον Πανελλήνιο Μαθητικό διαγωνισμό Αστρονομίας και Διαστημικής, σε 4 διαβαθμισμένες φάσεις. Οι 5 πρώτοι των διαγωνισμών αυτών αποτελούν την Ελληνική Ολυμπιακή Ομάδα, που συμμετέχει και διαγωνίζεται στη Διεθνή Αστρονομική και Αστροφυσική Ολυμπιάδα, η οποία διεξάγεται κάθε χρόνο σε διαφορετικό κράτος. Πέρυσι έγινε στην Πολωνία, από όπου οι Έλληνες Μαθητές, απέσπασαν 2 μετάλλια και τρεις τιμητικές διακρίσεις. Εφέτος γίνεται στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Και του χρόνου από 27 Ιουλίου μέχρι 5 Αυγούστου θα γίνει στη χώρα μας. Η κατάκτηση αυτή επιτεύχθηκε τόσο με τις διαρκείς συμμετοχές της Ελλάδας σε όλες τις προηγούμενες Ολυμπιάδες, όσο και με τις συνεχείς κατακτήσεις μεταλλίων και τιμητικών διακρίσεων των μαθητών.

Τον Ιούλιο – Αύγουστο του 2013, λοιπόν, η καρδιά των Αστρονομικών Ολυμπιάδων θα χτυπάει στην Ελλάδα και μάλιστα στον ωραίο μας Βόλο. Θα έρθουν εδώ περίπου 200 μαθητές από κάθε γωνιά της Γης με τους 80 περίπου καθηγητές τους και τους 100 περίπου συνοδούς (γονείς μαθητών, φίλους, γνωστούς και πολλούς τουρίστες), οι οποίοι θα κατακλύσουν το Βόλο και τη Μαγνησία γενικότερα, θα ανεβούν στο Πήλιο με το τραινάκι, θα κάνουν τη βόλτα τους στο Παγασητικό, θα φθάσουν μέχρι τον Όλυμπο, τα Μετέωρα το Ευγενίδειο Πλανητάριο και την Ακρόπολη.

Για ολόκληρο το Πανελλήνιο τις ημέρες εκείνες ο Βόλος θα είναι στο επίκεντρο, οι τηλεοράσεις θα προβάλλουν τις Ολυμπιακές εκδηλώσεις, οι οποίες θα αποτελούν ένα σπουδαίο αντιστάθμισμα των ματαιωθέντων Μεσογειακών αγώνων.

Στην επιτυχία της Ολυμπιάδας αυτής θα συμβάλλουν πολλοί δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, ιδιαίτερα δε μπορούν να συμβάλλουν οι απόδημοι Μάγνητες, με την ποικιλία των μέσων τα οποία διαθέτουν, το πλήθος των τομέων τους οποίους επηρεάζουν και την παγκόσμια αίγλη του ελληνικού πνεύματος, που ακτινοβολούν.

Φωτογραφικό υλικό.

Δείτε τα δημοσιεύματα.